Op de ministeries Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Justitie en Veiligheid zijn de afgelopen jaren meerdere gesprekken gevoerd met families over de misstanden in de jeugdzorg. Dat blijkt uit mailcontact en gespreksverslagen die Pointer en Follow the Money hebben ingezien. De topambtenaren zouden deze misstanden met de bewindspersonen delen, maar daar hebben betrokkenen nooit meer iets op gehoord.
De gesprekken gingen over foutieve informatie die in de rapporten van jeugdbeschermingsinstanties en de Raad voor Kinderbescherming terechtkomen. Op de ministeries is gesproken met families die hier de dupe van zijn geworden. “Ons is verteld dat dit ook aan de ministers zou worden gemeld, maar vervolgens is er nooit meer contact geweest’, zegt één van de betrokkenen.
Verkeerde informatie
Eerder werd bekend dat een intern rapport van een voormalig topambtenaar van justitie bij het ministerie in de la is verdwenen. In dat rapport ‘Incident of Patroon’ wordt gesteld dat er vele ‘tientallen en wellicht enkele honderden’ gezinnen op basis van verkeerde informatie onder toezicht werden gesteld of kinderen uit huis werden geplaatst. Deze fouten bij het opstellen van jeugdzorgdossiers werden niet meer hersteld.
Tot nu hebben de ministeries van VWS en Justitie en Veiligheid altijd ontkend dat het om een structureel probleem ging. Zo liet staatssecretaris Blokhuis van VWS in april aan de Tweede Kamer nog weten dat hij geen aanwijzingen heeft dat er kinderen stelselmatig uit huis worden geplaatst op basis van foutieve aannames. Verschillende rapporten spreken dit echter tegen.
Kinderombudsman
Zo verscheen in 2013 het rapport van de Kinderombudsman, waarin gesteld werd dat fouten in van instanties rapportages regelmatig voorkomen. In de rapportages zou sprake zijn van onzorgvuldige bronvermelding, het niet navolgbaar formuleren van conclusies en zouden feiten en meningen met elkaar worden vermengd. “Dat gebeurt nog steeds”, zegt voormalig Kinderombudsman Marc Dullaert. “Ik krijg hierover nog regelmatig meldingen van ouders binnen. Dit is een structureel probleem met grote gevolgen voor gezinnen.”
Diverse ouderorganisaties maken zich al jaren sterk voor beter feitenonderzoek door de jeugdbescherming. Volgens deze organisaties is een betere rechtspositie voor ouders en kinderen en een deugdelijk toetsingskader de enige manier om dit te bereiken. Maar deze 'olifant in de kamer' wordt tot nu toe in geen enkele beleidslijn gerealiseerd. Ook zij spreken van structurele misstanden als het gaat om fouten in rapporten. De gevolgen hiervan zijn verstrekkend.
Mensenwerk
Elke jaar krijgen ongeveer 30.000 kinderen te maken met een ondertoezichtstelling (OTS). In een reactie laat het ministerie van Justitie en Veiligheid weten dat het corrigeren van eventuele onvolledig- of onjuistheden een basisregel is voor de instanties. Het is volgens het ministerie moeilijk om vast te stellen of er sprake is van een onjuistheid of dat het gaat om een verschil van inzicht. “De onderzoeken die aan de OTS liggen moeten zo zorgvuldig mogelijk gebeuren, maar het blijft mensenwerk.”
Documentaire Goede Moeders
De problemen rond foutieve informatie in rapporten van de jeugdbescherming staan ook centraal in de KRO-NCRV documentaire Goede Moeders. In deze documentaire wordt verloskundige Sylvia von Kospoth gevolgd, die in haar praktijk te maken krijgt met zwangere vrouwen, waarvan kinderen op advies van de Raad voor de Kinderbescherming uit huis zijn geplaatst. Von Kospoth komt regelmatig fouten in rapportages tegen, die zij op het verzoek van de moeders leest. “In mijn regio – hier in Friesland - heb ik een al aantal van dit soort zaken lopen. Dat moet in Nederland dan veel vaker voorkomen.”
De documentaire Goede Moeders is te zien op woensdag 7 juli om 19.55 uur op NPO 2
