Jasmijn Alkemade zocht tijdens haar zwangerschap op internet informatie over de bevalling. Vervolgens kreeg ze allemaal Olvarit-advertenties, waar ze niet om had gevraagd. Hoe kan dat? In de vijfdelige webserie Data mania van KRO-NCRV-platform Brandpunt+ gaat ze op onderzoek uit. 

‘Voordat we aan deze serie begonnen, was ik net moeder geworden. Dus deed ik wat iedereen doet die net een kindje heeft: online naar informatie zoeken over nogal persoonlijke bevallingsonderwerpen. Daarvan dacht ik wel: als iemand weet dat ik hierover informatie zoek, zou ik dat best gênant vinden. Maar ik vertrouwde het Google toch allemaal toe. Vervolgens kreeg ik op talloze andere webpagina’s allemaal Olvarit- en Pampers-reclames te zien. Ik werd online dus gewoon in de gaten gehouden en achtervolgd! Maar hoe werkt dat dan? Dat was voor mij een beetje het startpunt van Data mania. De eerste van de vijf online afleveringen gaat daarom ook nadrukkelijk over cookies die we als internetgebruiker overal online achterlaten en waarmee commerciële partijen aan de haal gaan.’ 

Big data

‘In de serie komen verschillende deskundigen aan het woord. Zo vertelt computerwetenschapper Jaap-Henk Hoekman wat big data en algoritmes nu eigenlijk zijn. 

Ik denk dat het belangrijk is dat we met Brandpunt+ over dit soort thema’s laagdrempelige programma’s maken, waarin zulke dingen worden uitgelegd. Want als je aan mensen vraagt wat data is, komen de meesten daar niet uit. Terwijl iedereen wel de hele dag alles online deelt en opzoekt. Data mania is er niet voor bedoeld om het gedrag van kijker te veranderen. Maar als we kunnen bijdragen aan bewustwording is dat hartstikke mooi.’

Uitproberen

‘Voor dit programma heb ik zelf verschillende data-gadgets uitgeprobeerd. Zo reed ik twee maanden rond met een dongel van de ANWB. Daarmee volgen ze jouw rijgedrag en als men tevreden is, krijg je korting op je autoverzekering. Ik heb ook een slimme speaker van Google in huis gehad – ik voelde me de hele tijd afgeluisterd. Verder droeg ik een hartmeter en gebruikte ik allerlei gezondheidsapps op mijn telefoon. Ik was blij dat ik naderhand alles de deur weer uit kon doen. Ik werd er alleen maar onrustig van. Constant werd ik geconfronteerd met data die mij zeiden of ik wel gezond genoeg had geleefd. Niks voor m

Wees alert

‘Het enige waar ik me echt zorgen over maak, is wat er op termijn gebeurt met alle data die commerciële instanties van ons verzamelen. Ik werd daarin wel enigszins gerustgesteld door mijn gesprek bij Bits of freedom. Dat is een onafhankelijke Nederlandse stichting die opkomt voor digitale burgerrechten. Daar waren ze gelukkig helemaal niet zo in paniek over de data- revolutie waar we nu in zitten. Zij houden alles goed in de gaten en zeiden: “Jasmijn, je hoeft heus niet acuut met al jouw online activiteiten te stoppen. Maar wees wel alert!”’  

Dit artikel komt uit het Vertel.Magazine

Vertel. gaat verder waar onze programma’s stoppen. Beleef de verhalen achter onze schermen in ons ledenmagazine Vertel. en de Vertel. podcast.