Hoe moeilijk is het soms een ander iets te geven zonder iets terug te willen. En hoe fijn voelt het uiteindelijk als het lukt. In het boeddhisme speelt vrijgevigheid een grote rol, 'dana' noemen ze het. Lees de tips van Zentijd om zelf vrijgeviger te worden en volg de yogales op NPO Start.
Serieuze oefening
Dana is de sanskrietnaam voor vrijgevigheid in het boeddhisme. Het is een belangrijk begrip, een deugd die boeddhisten serieus beoefenen om verlichting te bereiken. Dana gaat verder dan het geven van materiële zaken zoals geld of spullen, het gaat ook over het geven van tijd, energie, vriendelijkheid en liefde. Zonder daar iets voor terug te verwachten.
Volg de les 'Tem je ego'
Wil je oefenen met vrijgevigheid? Volg dan de yogales ‘Tem je ego’ van Rohima op NPO Start.
Dat belangeloos geven is best een uitdaging want vaak probeert ons ego daar een stokje voor te steken door opeens dingen te roepen als: ‘Ja, en ík dan!?' Of: 'Hij kreeg wel een cadeau en ik niet!’ Dus als je oprecht vrijgevig wil zijn, zul je eerst je ego een beetje moeten temmen.
Het ego is een bron van lijden
In het boeddhisme is het ego een bron van lijden. Dat is ook wel logisch, want het ego is zelden tevreden, het wil altijd meer, beter en anders. Door dana te oefenen, leer je je ego links laten liggen en anderen op de eerste plaats te zetten. Dat is moeilijk, maar je zult merken dat als je gaat oefenen, je er steeds beter in wordt.
Tips van Zentijd om vaker vrijgevig te zijn
Vrijgevig zijn met tijd en aandacht
We hebben er vaak te weinig van: tijd. Maar juist door tijd vrij te maken voor anderen, oefen je die vrijgevigheid. Denk aan bijvoorbeeld oprecht luisteren naar een vriend, aan vrijwilligerswerk of aan het helpen met een verhuizing of een verbouwing.
Hou het klein
Een beroemde uitspraak van de Boeddha is: ‘Geef, ook al heb je maar een beetje’. Vrijgevigheid hoeft dus niet groots te zijn, je kan ook iets vriendelijks tegen iemand zeggen die het zwaar heeft bijvoorbeeld, of een deur openhouden voor iemand die zijn handen vol heeft.
Deel je kennis en vaardigheden
In het boeddhisme gaat vrijgevigheid niet zozeer over materiële zaken, hoewel je ook geld kunt schenken zonder het terug te willen krijgen, maar ook over kennis delen. Denk voorbeeld aan bijles als je goed bent in wiskunde of een specifieke taal. Of aan kookles aan iemand die niet er niets van bakt in de keuken.
‘What’s in it for me?’
Grote kans dat je ego nu zegt: ‘En wat heb ík daaraan? What's in it for me?' Nou, best veel. Het voordeel van oprechte vrijgevigheid is namelijk dat het niet alleen goed is voor anderen, maar ook voor jezelf. Vrijgevigheid maakt je vrolijker, is goed voor je gevoel van eigenwaarde, helpt stress te verminderen en geeft je een gevoel van verbondenheid. Daar krijg je energie van. Je doet het dus niet ten koste van jezelf, je krijgt er ook iets moois voor terug. En zo krijgt je ego dan uiteindelijk toch ook een beetje zijn zin!
Oefening om vrijgeviger te worden en je ego te herkennen
Vind je het lastig de stem van je ego te herkennen? Met deze oefening ontwikkel je zelfinzicht en leer je je ego doorzien zodat je makkelijker vrijgevig kunt zijn.
- Ga ontspannen zitten op een stille plek. Dat kan op een meditatiekussen, maar ook op een stoel of in je bed.
- Sluit je ogen en adem een aantal keer diep in en zucht het lekker uit, net zo lang tot je merkt dat je rustiger wordt.
- Nu stel je je voor dat je een waarnemer bent van je eigen gedachten. Je kijkt naar je gedachten alsof het wolkjes zijn. Je gaat er dus niet bij stilstaan of over piekeren, je ziet ze gewoon komen en gaan.
- Zodra je een gedachte opmerkt die met je ego te maken heeft, bijvoorbeeld dat je meer bevestiging wil van iemand of dat je vindt dat je geliefde te weinig voor je doet, plak er dan in gedachten een ego-sticker op. Je oordeelt er niet over, je denkt alleen: dit is mijn ego dat praat.
- Breng je aandacht nu terug naar je adem en stel jezelf de vraag: ‘Wat kan ik vandaag doen om vrijgevig te zijn?’ Dat hoeft niets groots te zijn, een lief sms’je sturen kan ook.
- Herhaal deze oefening regelmatig zodat je de stem van je ego steeds beter gaat herkennen en je steeds beter wordt in het bedenken van belangeloze daden.
