13-01-2020

Emeritus paus Benedictus XVI heeft samen met curiekardinaal Robert Sarah een boek geschreven over het belang van het priestercelibaat. Beide auteurs zeggen daarin dat zowel het huwelijk als het priesterschap een roeping is en dat het haast onmogelijk is dat die twee roepingen tegelijk worden vervuld. Zij roepen paus Franciscus op de celibaatsplicht voor priesters van de Latijnse Kerk te handhaven. De Franstalige editie van het boek wordt 15 januari door Fayard gepubliceerd en de Engelstalige volgende maand door Ignatius Press.

De publicatie is getiteld ‘Vanuit de diepten van onze harten: priesterschap, celibaat en de crisis van de Katholieke Kerk’. Het verschijnt op een moment dat paus Franciscus naar verwachting zijn apostolische exhortatie over de Amazonesynode zal uitbrengen. Er wordt gespeculeerd dat de huidige paus gehuwde mannen in afgelegen gebieden bij uitzondering zou willen toelaten tot het priesterschap. 

Het boek wordt door diverse vaticanisten beschouwd als een interventie van de voormalige pontifex. Het is opmerkelijk dat hij over zo’n delicaat onderwerp publiceert, omdat hij vlak voor zijn aftreden in 2013 had verklaard dat hij zich zou terugtrekken in een verborgen bestaan van gebed, oftewel dat hij zijn opvolger niet voor de voeten zou lopen. Vorig jaar hield hij zich daar ook al niet aan door een essay te publiceren waarin hij de seksuele revolutie van de jaren zestig aanwees als de oorzaak van de kerkelijke misbruikschandalen. 

Benedictus’ co-auteur is kardinaal Sarah, afkomstig uit het West-Afrikaanse land Guinee. Momenteel is hij de prefect van de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Sacramentendiscipline. 

Het leven van elke priester dient volgens Benedictus een uitmuntende navolging van Jezus Christus te zijn. Het gaat erom één met Hem te worden, waardoor het celibaat een “noodzaak” is. “Aangezien het dienen van de Heer de totale zelfgave van een man vereist, lijkt het erop dat het niet mogelijk is om tegelijkertijd twee roepingen te volgen. Daarom werd het kunnen afwijzen van het huwelijk door zichzelf geheel en al aan de Heer ter beschikking te stellen, een criterium voor het priesterambt”, schrijft Benedictus, zo blijkt uit een voorpublicatie in de Franse krant Le Figaro.

Sarah noemt het openstellen van het priesterschap voor gehuwden “een pastorale catastrofe, een ecclesiologische verwarring en een verduistering van het juiste verstaan van het priesterschap”. 

Beide auteurs presenteren zich “als bisschoppen” in “kinderlijke gehoorzaamheid aan paus Franciscus”, die “de waarheid zoeken” in “een geest van liefde voor de eenheid van de kerk”, ver van “de ideologieën die verdeeldheid zaaien” en ver van “politieke manoeuvres of machtsspelletjes of ideologische manipulaties”.

Het opheffen van de celibaatsplicht druist volgens kardinaal Sarah in tegen de leer van de Kerk omdat zowel het Tweede Vaticaans Concilie als de pausen Paulus VI, Johannes Paulus II en Benedictus XVI het priestercelibaat in gezaghebbende documenten hebben verdedigd.

Benedictus en Sarah zeggen dat ze de drang voelden om in geweer te komen tegen het in hun ogen valse beeld dat de media van de Amazonesynode hebben gegeven. “Wij kunnen niet zwijgen”, schrijven ze, zich daarbij beroepend op Sint-Augustinus van Hippo. 

Toen Benedictus nog bisschop van Rome was keerde hij zich vaker tegen de interpretatie van journalisten van wat er zich in de katholieke kerk afspeelt. Vlak voordat hij aftrad zei hij tot de pastores van het bisdom Rome dat er eigenlijk twee versies van Vaticanum II zijn: het echte concilie en het concilie van de media.

Het boek verschijnt nu in het geboorteland van de emeritus paus de Synodale Weg plaatsvindt. De Duitse katholieke kerk zal de komende tijd proberen tot hervormingen te komen om haar geloofwaardigheid te herwinnen. Daarbij zal ook het priestercelibaat kritisch tegen het licht worden gehouden.