31-10-2019

De Duitse Bisschoppenconferentie (DBK) maakt de kachel aan met de pas uitgebrachte film Verteidiger des Glaubens van Christoph Röhl. Deze documentaire over paus Ratzinger levert geen constructieve bijdrage aan de verwerking van het misbruikschandaal in de katholieke kerk, verklaarde DBK-woordvoerder Matthias Kopp in Bonn vandaag.

“De film als geheel schetst een sterk vertekend beeld van kardinaal Joseph Ratzinger/Benedictus XVI”, aldus Kopp. Ten onrechte wordt kardinaal Ratzinger weggezet als een prelaat die zich als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer alleen maar zou hebben beziggehouden met de zuiverheid van de leer en het leed van misbruikslachtoffers zou hebben veronachtzaamd. Ook verwerpt de zegsman de suggestie dat Ratzingers theologie een van de oorzaken van het misbruik of van het doofpotbeleid zou zijn. 

Kopp wijst erop dat juist kardinaal Ratzinger “decennialang een drijvende kracht achter de bestrijding van misbruik” was. En als paus was hij het immers die het seksueel misbruik van minderjarigen door geestelijken eveneens als een kerkrechtelijk misdrijf definieerde. Bovendien zorgde hij ervoor dat daders ook door de kerk werden vervolgd. Zo werden door zijn toedoen meer dan 380 priesters uit de clericale staat verwijderd. “Deze aspecten worden in de film niet voldoende gewaardeerd”, zegt de woordvoerder van het katholieke episcopaat van de Bondsrepubliek.

Benedictus XVI was de eerste paus ooit die slachtoffers van seksueel misbruik ontmoette tijdens zijn apostolische reizen. Dat dit feit niet wordt vermeldt, maakt de documentaire volgens Kopp “dubieus”.

Eerder had het bisdom Regensburg al kritiek op de film geuit. De adjunct-directeur van het diocesaan instituut Papst Benedikt XVI., Christian Schaller, noemde de speelfilm “tendentieus en manipulatief”.

In de aanloop naar de filmrelease had curie-aartsbisschop Georg Gänswein al de vloer aangeveegd met de docu over de emeritus paus wiens huisgenoot en privésecretaris hij is. Gänswein, tevens prefect van het Pauselijk Huis, noemt Verteidiger des Glaubens (‘Verdediger van het geloof’) “slim gemaakte”, “niet objectief” en “ellendig”. Opmerkelijk is dat hijzelf in de documentaire wordt geïnterviewd.

Ook kardinaal Christoph Schönborn, de aartsbisschop van Wenen, springt op de bres voor Benedictus XVI. Hij verdedigt hem tegen de beschuldiging dat hij niet streng genoeg was opgetreden tegen het misbruik. Schönborn zegt dat wie dit beweert, de feiten niet kent.

De Duitse journalist Peter Seewald is al helemaal niet te spreken over Röhls rolprent. Tegenover de krant Tagespost zegt Seewald, die vele interviews met Ratzinger als kardinaal en als paus in boekvorm publiceerde, dat de docu de waarheid geweld aandoet.

“Iedereen die maar een klein idee heeft van de persoon en het werk van Ratzinger kan zijn hoofd alleen maar schudden. De film mag niet serieus genomen worden als een bijdrage aan de discussie”, aldus Seewald, die de film vergelijkt met een tribunaal waarbij de gedaagde louter wordt beschuldigd en niet verdedigd. “Alles wat niet in het plaatje past, is vervaagd.”

Verder wijst Seewald op de omissie dat er geen enkele positief aspect van het pontificaat van Benedictus aan bod komt. “Geen verwijzing naar zijn theologie, die rede en geloof met elkaar wil verzoenen; geen verwijzing naar zijn bijdragen aan de oecumene, de verzoening met het jodendom, de interreligieuze dialoog.”