09-02-2019

De Duitse ex-religieuze Doris Wagner, die seksueel werd misbruikt, heeft voor het oog van de tv-camera een gesprek gehad met kardinaal Christoph Schönborn, de aartsbisschop van Wenen. Het niet gemodereerde gesprek werd woensdagavond uitgezonden door Bayerischer Rundfunk.

Lees: Paus: kloosterzusters misbruikt door priesters

Wagner wilde met de Oostenrijkse kardinaal praten omdat hij contact met haar had opgenomen na het lezen van haar gepubliceerde levensverhaal. Daarin beschrijft Wagner hoe ze als geprofeste zuster van de religieuze gemeenschap ‘Het Werk’ meerdere malen seksueel was misbruikt en door een medebroeder van haar, een priester met een hoge functie bij de Congregatie voor de Geloofsleer in Rome, werd aangerand terwijl hij optrad als haar biechtvader. 

Tijdens het gesprek voor Bayerischer Rundfunk (zie video onderin) zei Wagner tegen de kardinaal dat het voor haar veel zou betekenen als hij als kerkelijke autoriteit zou willen aangeven of hij haar relaas gelooft. “Ik geloof u”, zei Schönborn tot de ex-zuster. De kardinaal beloofde haar dat hij als voorzitter van de Oostenrijkse Bisschoppenconferentie haar verhaal zal inbrengen in het grote beraad over het misbruikschandaal dat paus Franciscus deze maand in Vaticaanstad zal houden met de vertegenwoordigers van alle bisschoppenconferenties van de wereldkerk (21-24 februari). Volgens de aartsbisschop van Wenen is het de hoogste tijd dat er in de gehele kerkelijke hiërarchie een groter bewustzijn groeit over de verderfelijke gevolgen van klerikalisme.

Doris Wagner, geboren in 1983, trad op haar negentiende toe tot de ‘Geestelijke Familie Het Werk’ (Familia Spiritualis Opus; afgekort FSO). Deze religieuze gemeenschap werd in 1938 gesticht door de Belgische vrouw Julia Verhaeghe. In 2001 kreeg de FSO de officiële pauselijke erkenning. ‘Het Werk’ is geen gewone kloosterorde; het is een religieus instituut waarvan zowel mannen als vrouwen lid zijn, en zowel geprofeste als niet-geprofeste clerici en leken. 

Kort na haar intrede in Bregenz werd Doris Wagner naar Rome gestuurd, waar de FSO een huis heeft. In haar boek Nicht mehr ich beschrijft ze hoe ze als jonge religieuze op verschillende wijzen werd misbruikt: schending van privacy, spirituele manipulatie, uitbuiting en seksuele agressie. Dientengevolge voelde ze diep psychisch leed, waardoor ze zelfs overwoog zelfmoord te plegen. In 2011 verliet ze de FSO en nam ze afscheid van het religieuze leven. Drie jaar later rondde ze haar theologiestudie in Duitsland af. Inmiddels is ze getrouwd met een ex-medebroeder en is ze moeder van een zoon. En ze schrijft boeken en werkt aan een filosofisch proefschrift.

Vrijdagavond werd Wagner over haar tv-gesprek met de aartsbisschop van Wenen bevraagd in ZIB 2, een tv-programma van de Oostenrijkse publieke zender ORF 2. Ze zei dat ze sceptisch is ten aanzien van de mogelijkheid of er in de kerkelijke hiërarchie ten aanzien van misbruik iets zal veranderen. Een ommekeer is alleen maar mogelijk als er een wil daartoe bestaat en een sterk engagement. “De Kerk is een absolute monarchie, zonder scheiding der machten, zonder controle en democratische legitimering.”

De priester die door Wagner ervan wordt beschuldigd haar tijdens een biechtgesprek te hebben aangerand, is de Oostenrijker Hermann Geißler (1965). Bij de Congregatie voor de Geloofsleer behandelde hij kerkrechtelijke misbruik. Hij heeft de aantijgingen altijd ontkend. Op 29 januari liet de Congregatie weten dat Geißler ontslagverzoek is ingewilligd en dat de priester zijn onschuld blijft bevestigen en daarom van plan is juridische stappen te nemen.