Ziekenhuizen doen nauwelijks aangifte van geweld tegen hulpverleners, of weten niet of er aangifte is gedaan van geweldsincidenten tegen hun medewerkers. Dat blijkt uit een rondgang onder meer dan twintig grote ziekenhuizen van De Monitor. Ze maken geen gebruik van de speciale maatregelen die zijn genomen voor de strafrechtelijke vervolging van verdachten die verbaal en fysiek hulpverleners aanvallen. Zo krijgen aangiftes voorrang in het rechtssysteem en zijn de straffen voor daders hoger. 

Al jaren is geweld tegen hulpverleners een probleem en nog steeds krijgen veel zorgverleners met agressie, intimidatie en geweld te maken tijdens hun werk. Zeker nu in coronatijd niet iedereen zich aan de maatregelen wil houden. Een recente enquête van zorgvakbond NU’91 onder 1200 leden toonde aan dat 60 procent van de zorgverleners meer agressie ervaart tijdens de coronacrisis. Een kwart van de ondervraagde zorgverleners kreeg zelfs te maken met dreigementen en fysiek geweld.

Lichamelijk geweld is ook terug te zien in de geweldsincidenten die ziekenhuizen registreren, maar leidt lang niet altijd tot een aangifte. Zo geeft een ziekenhuis aan in een jaar 51 fysieke geweldsincidenten te hebben geregistreerd, maar slechts één aangifte te hebben gedaan vanwege bedreiging van een medewerker. Daarnaast zijn er ziekenhuizen die niet weten hoeveel aangiftes er zijn gedaan. Zo registreert een ziekenhuis 99 fysieke geweldsincidenten, maar laten ze weten: “We hebben helaas geen zicht op het aantal medewerkers dat daadwerkelijk aangifte doen; we doen niet als ziekenhuis aangifte, het zijn individuele medewerkers die dat bij de politie doen.” 

Veel ziekenhuizen laten de keuze om aangifte te doen over aan de individuele medewerkers. Ziekenhuizen zeggen dat de reden voor het niet doen van aangiftes is dat medewerkers het te veel tijd vinden kosten of dat er angst leeft dat hun adresgegevens door aangifte bekend worden bij de dader. 

Aangifte belangrijk

Officier van Justitie Roland Knobbout vindt het verbazingwekkend dat er vaak geen aangifte wordt gedaan van ernstige incidenten: ““Ik ben heel benieuwd naar het beleid van deze ziekenhuizen. Op het moment dat er fysiek geweld plaatsvindt of bij ernstige bedreigingen adviseer ik in alle gevallen om aangifte te doen en de schade op de dader te verhalen (…) Wij willen niet dat mensen ermee wegkomen. Als je geweld tegen hulpverleners pleegt of mensen bedreigt met zware mishandeling of de dood dan is het zonder meer strafbaar.”

 “Aangifte doen is belangrijk, want agressie tegen zorgverleners is onacceptabel. (…) We zien inderdaad, zoals jullie ook constateren, dat in de zorg de stap om aangifte te doen vaak nog groot is”, laat het ministerie van Volksgezondheid (VWS) aan ons weten. Samen met het ministerie van Veiligheid en Justitie gaat VWS kijken wat er beter kan. Ze vinden het belangrijk dat een werkgever zorgt voor een veilige werkomgeving: “Om organisaties te helpen hun agressiebeleid verder vorm te geven, gaan we in samenwerking met sociale partners de ondersteuning aan zorgmedewerkers en zorgwerkgevers intensiveren.”

De Monitor, maandag 30 november om 22.15 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.