19-03-2020

In Rome gelden er momenteel strenge verordeningen om het heersende coronavirus in te dammen. De Nederlandse priester Antoine Bodar ervaart die aan den lijve. Als bewoner van het priestercollege Santa Maria dell’Anima, vertelt hij vandaag op het hoogfeest van Sint-Jozef over de huidige toestand in de Eeuwige Stad. 

“Als priesters mogen wij in onze kerk niet gezamenlijk de Eucharistie vieren. Normaliter hebben we hier in de ochtend om 7.00 uur de Communiteitsmis in concelebratie, wanneer de kerk nog gesloten is. Die gaat gewoon door. Normaliter hebben we de Mis met medegelovigen elke dag om 18.00 uur. Die doet nu alleen de rector in zijn eentje. Wie niet om 7.00 uur concelebreert, is nu toegestaan des daags, wanneer de kerk open is (niet tussen 12.45 en 15.00) aan een van de zijaltaren alleen te celebreren namens alle medegelovigen.

En zo heb ik dat elke dag tot heden gedaan aan het altaar van het Heilige Kruis, in de zogeheten Fugger-kapel [zie foto, red.]. Soms volgt een medegelovige die Mis en dan geef ik, zoals wij allen dat doen, die medegelovige desgewenst de Teerspijze des Heren onder de gedaante van brood.”

Leeg en stil

“De restricties die door de Italiaanse autoriteiten zijn opgelegd ervaar ik gelaten. Ik ben vrij in mij zelf. Uiterlijke belemmering is geen innerlijke belemmering. We mogen niet naar buiten, tenzij met een formulier met reden waarom we buiten zijn. In de eerste dagen was ik nog niet zo op de hoogte en toen was ik toch wel dagelijks even buiten, wandelde over Piazza Navona hier à deux pas van ons huis – volledig leeg en stil, behoudens het klateren van de drie fonteinen die nu alleen gelaten zijn. Een niet geringe ervaring van schoonheid en duurzaamheid en daarmee van eeuwigheid. Eén keer heb ik het gewaagd tot het nu gesloten Pantheon te wandelen aan de Piazza della Rotonda. Ook daar beluisterde ik de stil klaterende fontein zonder iemand in de buurt. Een zekere sensatie. Ik las eens een juist daar spelende roman, geschreven in de jaren twintig van de vorige eeuw door Gertrud von le Fort (katholiek geworden in de Anima), toen ook de Urbs nog leeg en stil was.”

Paus Franciscus

“De Heilige Vader is in deze dagen werkelijk vader. Hij roept ons op te bidden en met de anderen, de getroffenen, mee te leven en de medegelovigen nabij te zijn en voor hen te bidden, hetwelk we dus in het bijzonder gestalte geven aan onze zijaltaren, maar ook in het wachten op hen in de Biechtkapel, die continu bezet is. Ik heb momenteel de beurt op zaterdag van 15.00 tot 19.00 uur. Maar niemand is gekomen en zo hoor ik ook van medebroeders in hun Biechtkapel-tijden. Toch was het tenminste opmerkelijk dat paus Franciscus in 'Sperrzeit' toch de straat op is gegaan. Hij bezocht niet alleen, zoals vaker, de Moeder Gods in de basiliek Santa Maria Maggiore, maar ook de kerk San Marcello al Corso om Christus aan het kruis te aanbidden, dat daar vooral is vereerd ten tijde van een pestepidemie.

Paus Bergoglio heeft dus de wet overtreden, maar daarover maakt niemand zich zorgen. Wij mogen namelijk alleen om zo te zeggen zonder doel de straat op wanneer wij een hond moeten uitlaten. Maar noch wij in de Anima noch de paus in zijn residentie heeft een hond. Dankzij photoshopping heeft de paus op de Via del Corso evengoed een hond aan de lijn. En daarmee is alles weer in orde en op orde.”

Politie

“Ik was dezer dagen in de avond om 22.15 uur ook even buiten op Piazza Navona. Een agent met achter zich een kleine dienstautomobiel, bemenst met meer lieden, zag mij aankomen en hield mij staande. Ik verontschuldigde me met de woorden dat ik weliswaar geen hond heb om uit te laten maar evengoed naar de grote donkerte en stilte van het plein wilde. Daarvoor had de agent geen begrip. Hij stuurde mij onmiddellijk naar huis terug, als gevolg waarvan mijn uitje slechts zeven minuten had geduurd.”

Overleden priesters in Bergamo

“Wij horen hier natuurlijk over de vele priesters die in Lombardije zijn gestorven aan COVID-19. Het drama dat zich daar afspeelt kan ook hier gebeuren. Merkwaardigerwijze denken we daar eigenlijk niet aan, althans mijns inziens te weinig. Dat heeft mijns inzien ook te doen met eigen angsten, waarover overigens niet gesproken wordt. Drie medebroeders zijn naar het eigen vaderland teruggekeerd, de anderen willen of kunnen niet naar huis. Hier is de situatie (nog) tamelijk onbezorgd. Nu pas dringt door hoe nieuw de situatie is geworden. De dood van priesters in Bergamo wordt aangenomen, maar is nog niet voldoende ook ‘gedaald’ en overwogen. De meeste medebroeders zijn dertigers plus een paar veertigers. Nochtans ben ik ervan overtuigd dat wij allen medeleven met de gestorven medepriesters, zij het nog op veilige afstand.”

God en het kwaad

“De uitbraak van het corona-virus toont hoe zeer de lieve Heer ons een eigen wil heeft gegeven. Wij gezamenlijk als mensheid respecteren de Schepper niet en al helemaal zijn schepping niet. Het virus is onze eigen schuld en wijzelf hebben deze kwaal of ramp over onszelf afgeroepen. De ontkenning van God en onze negeren van Hem, daarin schuilt de hoogmoed van het kwaad. Wij worden opgeroepen boete te doen en plaatsvervangend boete te doen. Elke dag psalm 51 lezen en overwegen en ter harte nemen. Opdat ook anderen de zin van het leven anders zien – meer diep – en bedenken dat het maakbare leven niet bestaat en dat wij onze decadentie moeten proberen te overwinnen in zedelijk opzicht. De mens is geboren te dienen en niet het leven in eigen hand te nemen.”

De genade van het gebed

“Vandaag is het hier Vaderdag, vanwege het hoogfeest van Sint-Jozef. Wij vieren om 18.00 uur de Eucharistie in concelebratie – wel met gesloten deuren, want wij mogen nu niet in openbaarheid gezamenlijk vieren. Om 20.30 uur hebben we elke donderdag, dus ook vanavond, aanbidding van het Allerheiligste. Om 21.00 uur bidden we dan afzonderlijk met de paus de rozenkrans, want hij heeft alle katholieken in Italië opgeroepen dat te doen, om daarmee het einde van de pandemie af te smeken. De rozenkrans is in de meditatieve herhaling van het Ave Maria de overweging van alle heilsgeheimen van de Kerk. Wie in Lourdes de lichtprocessie in de avond meer keren heeft meegemaakt, zoals ik ook, die proeft welk een genade dat bidden door gelovigen ‘uit alle rassen en talen’ beduidt.”

Angst

“Er zijn nogal wat mensen, ook gelovigen, die nu vanwege deze pandemie in angst leven. Tot hen zeg ik: vreest niet. Jezus herhaalt dat eindeloos. Waarom zouden we bang zijn? We zijn in Gods hand. Gaan we dood, dan gaan we dood. Eens gaan we toch al dood. Het schone van deze crisis is dat die ons leert dat we ons leven wat betrekkelijker leren zien en niet zo belangrijk zijn als wij zelf denken.”