29-01-2019
De secretaris-generaal van de VN, António de Oliveira Guterres, krijgt de Internationale Karelsprijs 2019 wegens zijn grote verdiensten voor de Europese waarden. Dat heeft de organisatie achter dit jaarlijkse eerbetoon in de Duitse stad Aken vandaag bekendgemaakt.
Guterres is volgens het Akense comité een eminente voorvechter van het Europese samenlevingsmodel in een tijd waarin de universele rechten en democratische principes in toenemende mate onder druk zijn komen te staan. De voormalige premier van Portugal handelt in de complexe wereld op basis van Europese waarden, vooral om vrede, vrijheid en democratie te realiseren.
De prijsuitreiking is traditioneel op Hemelvaartsdag, dit jaar 30 mei, in de Kroningszaal van het Akense raadhuis. De Karelsprijs wordt sinds 1950 toegekend aan personen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de Europese eenheid. In 2016 werd hij uitgereikt aan paus Franciscus en in 2009 aan Andrea Riccardi, stichter van de katholieke Gemeenschap Sant’Egidio. Paus Johannes Paulus II kreeg in 2004 de Buitengewone Karelsprijs. De Nederlandse laureaten waren Hendrik Brugmans (1951), koningin Beatrix (1996), Joseph Luns (1967) en Wim Duisenberg (2002).
De prijs is genoemd naar de in 814 in Aken gestorven Karel de Grote, koning der Franken en vervolgens keizer van wat later het Heilige Roomse Rijk is gaan heten.
António Manuel de Oliveira Guterres werd in 1940 geboren in Lissabon. In 1974, het jaar van de Anjerrevolutie, werd hij lid van de Socialistische Partij (PS). In tegenstelling tot veel partijgenoten die atheïst, antiklerikaal en vrijmetselaar waren, onderscheidde Guterres zich door het praktiseren van het katholiek geloof. In 1998 raakte de PS sterk verdeeld over de kwestie van de legalisering van abortus. Guterres gaf leiding aan de pro-life-factie.
Guterres was twee termijnen premier van Portugal (1995-2002). In 1999 werd hij gekozen tot voorzitter van de Socialistische Internationale, een mondiale vereniging van sociaaldemocratische partijen.
Nadat Ruud Lubbers in 2005 was opgestapt als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, volgde Guterres hem in die VN-functie op. Op 1 januari 2017 trad de Portugees aan als de nieuwe secretaris-generaal van de Verenigde Naties.