16-02-2019

Nadat hij eerder uit het kardinalencollege was verwijderd, is de 88-jarige emeritus aartsbisschop van Washington, Theodore McCarrick, nu ook uit de clerus gezet. Dat heeft het Vaticaan vandaag bekendgemaakt.

Al in januari 2019 werd McCarrick door de Congregatie voor de Geloofsleer veroordeeld. De ex-kardinaal ging daarop in beroep. Op 13 februari werden de tegenargumenten van dit beroep door dezelfde congregatie verworpen. “De Heilige Vader heeft de definitieve aard van dit besluit erkend in overeenstemming met de wet”, aldus het vandaag verspreide communiqué.

McCarrick heeft zijn clericale status voorgoed verloren omdat hij is schuldig bevonden aan diverse misdrijven: sollicitatio en zonden tegen het Zesde Gebod (‘Gij zult geen onkuisheid doen’) met minderjarigen en volwassenen, terwijl hij daarbij zijn machtspositie misbruikte.

Sollicitatio is een van de ergste misdrijven die een priester kan begaan. Alleen een priester die biecht hoort kan er zich schuldig aan maken. Er is namelijk pas sprake van als een biechtvader direct of indirect te kennen geeft seksuele handelingen met een biechteling te willen plegen.

De laïcisatie van een gewijde ambtsdienaar is een van de hoogste straffen die de Kerk een clericus kan opleggen. McCarrick is op 15 februari over zijn bestraffing ingelicht.

Laïcisatie betekent het terugplaatsen van een clericus in de lekenstaat. McCarrick wordt door de Kerk niet meer beschouwd als clericus, in zijn geval als aartsbisschop. Hij moet voortaan door het leven als leek. Dat betekent echter niet dat zijn drie sacramentele wijdingen (tot diaken, priester en bisschop) ongeldig zijn verklaard.

Een clericus heeft er recht op dat de kerkelijke eenheid waartoe hij behoort zorg voor hem draagt. Als emeritus aartsbisschop van Washington had het aartsbisdom Washington deze zorgplicht. De Codex van Canoniek Recht, het kerkelijk wetboek, bepaalt wat er wat dat betreft moet gebeuren als een bestrafte is weggezonden uit de clericale staat. Dan komt de zorgplicht namelijk te vervallen. Canon 1350 paragraaf 2 zegt echter dat de gezagsdrager van een kerkelijke eenheid voorzieningen dient te treffen als de bestrafte “wegens de straf werkelijk gebrek lijdt”.

Theodore Edgar McCarrick, geboren in 1930 in New York, werd in 1958 tot priester gewijd en in 1977 tot bisschop. Van 1977 tot 1981 was hij een van de hulpbisschoppen van het aartsbisdom New York. Van 1981 tot 1986 was hij diocesaan bisschop van Metuchen, van 1986 tot 2000 aartsbisschop van Newark, en van 2000 tot 2006 aartsbisschop van Washington. Paus Johannes Paulus II verhief hem in 2001 tot kardinaal.

Op 28 juli 2018 werd bekend dat paus Franciscus McCarricks terugtreden uit het Kardinalencollege aanvaardde. McCarrick was door een aantal mannen ervan beschuldigd dat zij in hun jeugd door hem seksueel waren misbruikt. Tegelijk kwamen er steeds meer getuigenissen naar buiten van het seksueel wangedrag van de aartsbisschop. Hij zou geregeld seks hebben gehad met seminaristen en jonge priesters. Deze onkuisheden vonden vaak plaats in zijn strandhuis.