Rome, 7 juli 2021 - De Zestiende Gewone Algemene Assemblee van de Bisschoppensynode in oktober 2023 in Vaticaanstad moet “het wezen van de Kerk” en een nieuwe stijl van kerkelijk bestuur weerspiegelen. Dat zegt kardinaal Mario Grech, secretaris-generaal van de Bisschoppensynode, in een interview met Vatican News.
De van Malta afkomstige curieprelaat is bezig met de voorbereiding van de nieuwe assemblee. Deze is anders dan andere, omdat alle geledingen van de Katholieke Kerk daarbij betrokken zullen worden. Het doel daarvan is om de synodaliteit van de Kerk te versterken. Het wordt een ‘synode over de synode’. Paus Franciscus wil dat alle gelovigen zich verantwoordelijk weten voor de Kerk als ‘Gods volk onderweg’. Het gaat daarbij om zogenoemde ‘synodale synergie’.
Encyclopedie: Bisschoppensynode
Vorige maand wierp het secretariaat van de Bisschoppensynode licht op de gewenste aard van de voorbereidingen van de assemblee van 2023.
“Toen we de nieuwe route opstelden, was dat niet onze uitvinding”, legde kardinaal Grech uit, “maar we hebben ook geluisterd naar wat sommige bisschoppen in voorgaande jaren al aan het secretariaat hadden gerapporteerd.” Bovendien was de raadpleging van de universele Kerk de uitdrukkelijke wil van paus Franciscus en weerspiegelt zij de leer van het Tweede Vaticaans Concilie, namelijk “een Kerk die het volk van God is”, benadrukt Grech.
Dat betekent niets anders dan dat “de synode niet langer een gebeurtenis is, maar een proces”, aldus de Maltese curiekardinaal toe. Het gaat volgend hem dus niet alleen om de synode als Vaticaans evenement dat om de drie jaar plaatsvindt telt, maar ook al de weg ernaartoe.
De betrokkenheid van de plaatselijke kerken is nieuw in haar methode en daarom, volgens Grech, nog niet beproefd. “Eerlijk gezegd weet ik de weg niet, want de weg ontwikkelt zich van dag tot dag”, zegt hij. De synode is dus “geen project dat al vastligt, maar het wordt uitgevoerd door te luisteren naar onze partners, want de synode is geen project van het Secretariaat, maar van de Kerk”.
Voor het eerst heeft een assemblee van de Bisschoppensynode synodaliteit als thema. Synodaliteit is het ecclesiologisch principe dat uitgaat van het beeld van de Kerk als gemeenschap van gedoopten die samen op weg zijn naar het heil. Dat in verschillende plaatselijke Kerken, bijvoorbeeld in Duitsland waar de zogeheten Synodale Weg bezig is, reeds eigen synodale processen voor een vernieuwing van de Kerk in gang zijn gezet, beoordeelt Grech positief.
De feedback van de bisschoppen uit alle delen van de wereld over de aanstaande ‘synode over de synode’ was “verrassend en zeer positief”, zegt Grech. “Er is veel enthousiasme onder de bisschoppen die we hebben gehoord. Sommige hebben al ervaring met synodaliteit: bijvoorbeeld Australië, dat momenteel zo'n vergadering viert, maar er zijn er nog meer”. Op dit moment, zegt hij, wisselen zij nog steeds ervaringen uit. “Wij willen ook, met het voorbereidend document dat in september zal verschijnen, een vademecum uitgeven met de beste praktijken van synodaliteit, want er zijn er die al begonnen zijn, maar er zijn er ook die nog aan het begin staan”.
Het secretariaat van de Bisschoppensynode staat ook in verbinding met de verschillende departementen van de Romeinse Curie, aldus Grech, “omdat wij willen dat zij het gevoel hebben dat zij betrokken zijn bij de organisatie, bij de viering van dit proces”. Bovendien had de paus het secretariaat van de Bisschoppensynode ook op personeelsgebied versterkt. De kardinaal wordt nu niet alleen bijgestaan door een secretaris, maar ook door twee onder-secretarissen. Wat betreft die laatste funnctie is sprake van een noviteit. Een van de ondersecretarissen is niet alleen geen bisschop, maar ook geen priester of diaken, maar lekengelovige. Bovendien is deze functionaris een vrouw: zij is de Franse religieuze Nathalie Becquart. Voor het eerst is er dus een vrouw vertegenwoordigd in de leiding van de Bisschoppensynode, die ook nog eens stemrecht in de assemblee zal hebben.