15-10-2019

De Heilige Synode van de Orthodoxe Kerk van Griekenland, voorgezeten door aartsbisschop Ieronymos van Athene, erkent voortaan de zelfstandigheid (autocefalie) van de Oekraïense Kerk. Daarmee sluit de Griekse kerk aan bij het Oecumenisch Patriarchaat van Constantinopel, dat begin dit jaar al de autocefalie van de nieuwe Oekraïens-orthodoxe eenheidskerk officieel erkende.

Het erkenningsbesluit werd genomen nadat een meerderheid van de bisschoppen van de Heilige Synode van de Kerk van Griekenland op 12 oktober voor erkenning had gestemd.

De Synode liet weten dat alleen het Oecumenisch Patriarchaat de juridische status van de andere orthodoxe Kerken kan definiëren. De Griekse Kerk acht het “zeer nuttig en belangrijk, ook voor de betrekkingen tussen de zusterkerken van Oekraïne en Rusland” dat de Oekraïense Kerk in de onafhankelijke republiek Oekraïne zelfstandig is en niet meer ondergeschikt is aan het Patriarchaat van Moskou. 

De reactie van Moskou liet niet lang op zich wachten. De woordvoerder van het Departement van Buitenlandse Kerkelijke Aangelegenheden van het Patriarchaat Moskou, de protopriester Nikolaj Balasjov, bracht een verklaring uit waarin hij het besluit van de Grieken zegt te betreuren. 

Naar verwachting zal de Russisch-Orthodoxe Kerk nu ook de eucharistische gemeenschap met de Orthodoxe Kerk van Griekenland verbreken, wat ze ook al deed met het Oecumenisch Patriarchaat en alle kerken die onder het gezag van Constantinopel vallen.

Gedurende de hele zomer hadden de Russen geprobeerd de Grieken ervan te weerhouden de Oekraïense autocefalie te steunen, met verschillende reizen van afgevaardigden naar Griekenland, onder wie de metropolieten Kliment van Kaloega en Borovsk en Isidor van Dorogoboezj.

Autocefalie is een kerkelijk begrip dat bestaat uit de twee Griekse woorden voor ‘zelf’ en ‘hoofd’. Een autocefale kerk is dus een kerk met een eigen hoofd. Dat betekent dat een autocefale kerk wordt geleid door iemand die geen andere bisschop boven zich heeft staan. Het hoofd van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk is metropoliet Epifanij van Kiev, die op 3 februari 2019 werd geïntroniseerd.