Bonn, 22 juli 2022 - De recente waarschuwing van de Heilige Stoel over het risico van een nieuw schisma vanuit Duitsland als gevolg van de ‘Synodale Weg’ is verworpen en met verbazing ontvangen door het presidium van dit hervormingsproces, dat het Vaticaan er op zijn beurt van beschuldigt zich niet als een synodale Kerk te gedragen.
Vaticaan waarschuwt voor schisma vanuit Duitsland (21 juli 2022)
Na de gisteren uitgebrachte verklaring van de Heilige Stoel heeft zowel de voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie (DBK) als die van het Centraal Comité van Duitse Katholieken (ZdK) laten weten dat ze verbijsterd zijn door de interventie.
Bisschop Georg Bätzing van Limburg (DBK) en Irme Stetter-Karp (ZdK) schrijven in een reactie: “Geïrriteerd betreuren wij het ten zeerste dat een rechtstreekse communicatie tot dusver niet heeft plaatsgevonden. In onze opvatting gaat dat in een synodale kerk echt anders! Dit geldt ook voor de huidige manier van communiceren, die bij ons verbazing wekt. Het getuigt niet van een goede stijl van communiceren binnen de kerk als uitspraken niet met naam en toenaam worden gepubliceerd.”
“Wij zullen niet moe worden te benadrukken dat de Kerk in Duitsland geen Duitse ‘Sonderweg’ [‘een eigen, afzonderlijk pad’) zal volgen", aldus Bätzing en Stetter-Karp. “Niettemin zien wij het als onze plicht om duidelijk aan te geven waar volgens ons veranderingen nodig zijn. Daarbij voelen we al aan dat de door ons genoemde problemen en vragen wereldwijd gelijkaardig zijn.”
Er klinken echter ook positieve geluiden ten aanzien van de Vaticaanse verklaring. Bisschop Bertram Meier van Augsburg schrijft op de website van zijn bisdom dat hij het een goede zaak vindt “dat de Heilige Stoel besloten heeft deze verklaring af te leggen”. De stadsdeken van Bonn, Wolfgang Picken, is nog explicieter: “Het was nodig om te wijzen op de grenzen van de Synodale Weg in Duitsland en om het zelfbeeld van sommige synodale bisschoppen tegen te spreken.” Veel teksten, pleidooien en stemmingen van de Synodale Weg staan volgens Picken, die zelf ook deelneemt aan het proces, los van de kerkelijke leer en het canoniek recht.
Ook Maria 1.0 heeft de verklaring van de Heilige Stoel geprezen. Deze groepering die een orthodox tegengeluid wil laten horen, zegt dat de verklaring “in een notendop en met duidelijkheid" samenvat wat paus Franciscus al eerder heeft gezegd in diens brief ‘Aan Gods volk onderweg in Duitsland’: “De 'Synodale Weg' in Duitsland is niet bevoegd om de bisschoppen en de gelovigen te verplichten nieuwe vormen van bestuur en nieuwe oriëntaties van leer en moraal te aanvaarden.” De bondige waarschuwing van het Vaticaan laat “geen ruimte voor interpretatie” en maakt onmiskenbaar duidelijk “dat paus Franciscus niet veel opheeft met ‘Duitse synodaliteit’ van het huismerk (à la Marke Eigenbau),” aldus Clara Steinbrecher, voorzitter van Maria 1.0. “De boodschap van Rome is duidelijk! Wie nu de feiten gaat terugdraaien of de verklaring in zijn eigen voordeel gaat verbouwen, alleen maar om de ingeslagen weg tot elke prijs voort te zetten en uit te voeren, brengt de kerkelijke eenheid aanzienlijke schade toe en begrijpt niet wat paus Franciscus bedoelt met synodaliteit.”
Ook het initiatief Neuer Anfang is blij met de Vaticaanse verklaring. “Nuchter gesproken is dit het einde. Het Vaticaan heeft aan de noodrem getrokken. Het gevaar van een schisma is geweken. De Katholieke Kerk in Duitsland wordt opgeroepen haar eigen speciale wegen te stoppen en zich te concentreren op het wereldwijde synodale proces”, aldus Bernhard Meuser, medeoprichter van Neuer Anfang.