22-02-2020

De vorig jaar overleden Jean Vanier (90), de oprichter van L'Arche, 's werelds belangrijkste netwerk van gemeenschappen voor mensen met een verstandelijke beperking, zou met minstens zes vrouwen ontucht hebben bedreven. Dat meldt de Canadese krant The Globe and Mail.

Na bijna een jaar onderzoek staat L'Arche International op het punt de bevindingen van een onafhankelijk onderzoek, waartoe The Globe and Mail in de Engelstalige wereld exclusief van op de hoogte was gesteld.

Het rapport stelt vast dat Vanier tussen 1970 en 2005, “manipulatieve seksuele relaties” had met vrouwen, van wie sommigen tot seks gedwongen werden. Het betreft assistenten van Vanier en enkele vrouwelijke religieuzen, maar geen gehandicapten. Daarbij zou ook zijn geestelijk leidsman, pater dominicaan Thomas Philippe, betrokken zijn geweest. 

De onthullingen zijn een klap voor de reputatie van Jean Vanier. Hij was de zoon van gouverneur-generaal van Canada, Georges Vanier. Na een carrière bij de Britse en Canadese marine studeerde hij vanaf 1950 wijsbegeerte in Parijs, waar hij in 1962 doctoreerde. Twee jaar later startte hij samen met Raphael Simi en Philippe Seux het eerste huis van De Ark. Dit initiatief zou uitgroeien tot een wereldwijde beweging met meer dan 154 huizen in 38 landen. 

Vanier werd vaak genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede, die hij nooit won. Wel kreeg hij In 2015 de prestigieuze Templetonprijs, en de Joseph Kennedy Foundation Award met zijn goede vriendin Moeder Teresa. Maar liefst veertien scholen in Canada dragen zijn naam.

Hoe de bevindingen L'Arche zullen beschadigen, is nog maar de vraag. En hoe ze de verstandelijk gehandicapte bewoners van L'Arche, met wie Vanier tot het einde van zijn leven leefde, zullen beïnvloeden, is moeilijk te zeggen. 

Het rapport, een samenvatting van een vollediger onderzoek dat niet is vrijgegeven om de vertrouwelijkheid van de vrouwen die hebben getuigd te beschermen, is het resultaat van een reeks escalerende verdenkingen. Het begon met een onderzoek in 2014 naar klachten over seksueel misbruik door maar liefst veertien vrouwen tegen Père Thomas, die onder anderen Vanier op het pad zette van de gehandicaptenzorg. Vanier hield steeds vol dat dat hij over ontuchtig gedrag van de dominicaan niets wist. 

Een andere vrouw dook op in 2016 en beweerde seks met Vanier te hebben gehad. Hij gaf de affaire toe, maar beweerde dat het met haar instemming was gebeurd. Maar in maart 2019 getuigde een andere vrouw dat ook zij een seksuele relatie met hem had gehad. Zij beweerde dat Vanier zich had overgegeven aan dezelfde ’mystieke en spirituele’ seksuele praktijken waarvan Père Thomas was beschuldigd. De doodzieke Vanier zei dat hij zich daar niets meer van kon herinneren.