De Pinksternoveen is het kerkelijk gebed om de werking van de Heilige Geest, gebeden gedurende de negendaagse periode tussen Hemelvaart en Pinksteren.

'Novena'
Een noveen is een Gebed, of eigenlijk een reeks gebeden die gedurende negen opeenvolgende dagen wordt gebeden. 'Noveen' is afgeleid van novena en novem dat 'negen' betekent.

Tussen Hemelvaart en Pinksteren
Het gebruik om een noveen te bidden gaat mogelijk terug op de negendaagse periode na Hemelvaart. Toen baden de Apostelen om de komst van de Heilige Geest, die Christus beloofd had. Met Pinksteren kwam de Geest van God inderdaad over de Apostelen.

Eensgezind gebed
In de Handelingen der Apostelen staat beschreven dat Jezus, kort voordat hij ten hemel wordt opgenomen, de komst van de Heilige Geest belooft: "Gij zult kracht ontvangen van de Heilige Geest die over u komt, om mijn getuigen te zijn in Jeruzalem,in geheel Judea en Samaria en tot het uiteinde der aarde" (Handelingen 1,8). Nadat Jezus "aan het oog werd onttrokken" gingen de elf apostelen naar Jeruzalem, alwaar zij baden. "Zij allen bleven eensgezind volharden in het gebed samen met de vrouwen, met Maria, de moeder van Jezus, en met zijn broeders" (Handelingen 1,14).

Werking van de Geest
Omdat de Heilige Geest reeds over de Apostelen is uitgestort, bidt de Kerk in de dagen tussen Hemelvaart en Pinksteren in navolging van de Apostelen niet om de komst van de Heilige Geest, maar om een grotere uitwerking van zijn aanwezigheid. Die uitwerking wordt onder meer zichtbaar in de succesvolle verspreiding van het Evangelie en de uitbreiding van de Kerk. Verder wordt de werking van de Geest zichtbaar wanneer de liefde tussen mensen groeit, dat wil zeggen: als de onderlinge vriendelijkheid, hulpvaardigheid, vergevingsgezindheid en onbaatzuchtigheid toeneemt. Ook wanneer mensen intiemer met Christus omgaan en een grotere vreugde aan het gebed en de liturgie beleven, is de Geest werkzaam.