Bonn (CNA), 9 juli 2025 – De Katholieke Kerk in de Bondsrepubliek Duitsland wordt geconfronteerd met een escalerende financiële crisis nu dalende inkomsten bisdommen in het hele land dwingen tot drastische bezuinigingen. Eén bisdom verwacht tegen 2035 een schrikbarend tekort van meer dan 100 miljoen euro.
De Vereniging van Duitse Bisdommen (Verband der Diözesen Deutschlands, VDD), die fungeert als rechtspersoon voor de Duitse Bisschoppenconferentie, heeft “ambitieuze bezuinigingsmaatregelen” aangekondigd die een besparing van ongeveer 8 miljoen euro op het budget van 129 miljoen euro vereisen. De algemene vergadering van de VDD heeft opgedragen dat voor het boekjaar 2027 een sluitende begroting moet worden gepresenteerd.
Zwakheden gemaskeerd
Nog maar kort geleden zwom de Duitse rooms-katholieke kerk echter in het geld. De inkomsten uit kerkbelasting bereikten in 2019 een hoogtepunt van 6,76 miljard euro (ongeveer 7,92 miljard dollar), een stijging van meer dan 100 miljoen euro ten opzichte van het voorgaande jaar, ondanks een recordaantal van 272.771 katholieken dat zich datzelfde jaar uit de kerk had teruggetrokken. Deze meevaller weerspiegelde de robuuste economie van Duitsland vóór de pandemie, die tijdelijk de structurele zwakheden maskeerde die nu duidelijk zichtbaar worden.
Limburg
Het bisdom Limburg onder leiding van bisschop Georg Bätzing, die tevens voorzitter is van de Duitse bisschoppenconferentie (DBK), verwacht in 2035 “een tekort van meer dan 100 miljoen euro”. De achtergrond hiervan is de dalende opbrengst uit de kerkbelasting, omdat steeds minder mensen in Duitsland zich katholiek noemen – en nog minder mensen daadwerkelijk hun geloof praktiseren, zoals jaar na jaar blijkt uit de officiële statistieken van de DBK. Het bisdom Limburg boekte in 2024 voor het eerst een jaarlijks tekort van 810.000 euro. Het tekort wordt toegeschreven “stijgende personeels- en pensioenkosten, een voortdurende daling van de kerkelijke belastinginkomsten en de financiële gevolgen van maatschappelijke megatrends zoals demografische veranderingen, afnemende kerkelijke betrokkenheid en toenemende secularisatie”.
Nog maar minder dan kwart
Voor het eerst is het aantal katholieken in Duitsland onder de 20 miljoen gedaald, met een totaal van 19.769.237 geregistreerde katholieken in 2024 – een daling van meer dan 576.000 ten opzichte van het voorgaande jaar. Katholieken vertegenwoordigen nu minder dan een kwart van de Duitse bevolking van 83,6 miljoen.
Nog opvallender is de ineenstorting van de actieve geloofspraktijk. Slechts 6,6 procent van de Duitse katholieken – iets meer dan 1,3 miljoen mensen – neemt geregeld deel aan de zondagsmis, wat betekent dat minder dan 2 procent van de totale Duitse bevolking wekelijks deelneemt de katholieke eredienst bijwoont.
De Katholieke Kerk in Duitsland registreerde in 2024 meer dan 321.000 formele uittredingen, tegenover ongeveer 6.600 nieuwe leden en heropnames.