28-11-2019

De Argentijnse jezuïet en bevrijdingstheoloog Juan Carlos Scannone is 27 november op 89-jarige leeftijd overleden. Hij was ooit de leraar Grieks van Jorge Bergoglio. Kort nadat zijn zeven jaar jongere medebroeder paus was geworden verdedigde hij Franciscus tegen valse beschuldigingen van wangedrag ten tijde van de militaire dictatuur (1976-1983). 

Scannone werd beschouwd als een van de vaders van de ‘volkstheologie’ (teología del pueblo), een in Argentinië wijdverbreide tak van de bevrijdingstheologie, die ook uitgaat van de ‘optie voor de armen’, maar zich distantieert van marxistische denkwijzen. 

Pater Scannone zei ooit in een interview met Kathpress dat de arme bevolking van Latijns-Amerika betere ideeën over algemeen welzijn, vrede en rechtvaardigheid heeft dan de midden- en hogere klassen en dat onder het gewone volk meer authentieke christelijke vroomheid te vinden is dan bij de rijken. Jorge Bergoglio liet zich daardoor sterk inspireren, wat ook blijkt uit dit pontificaat. 

Scannone, geboren in 1931, trad in 1949 toe tot de Sociëteit van Jezus. Hij onderwees Grieks en literatuur aan jongemannen in de fase voorafgaande aan het jezuïetennoviciaat. In 1957 had hij ook de 20-jarige Bergoglio onder zijn studenten. 

Tien jaar lang woonde pater Scannone op het Colegio Máximo de San José in San Miguel, waar in die tijd pater Bergoglio rector was. 

Vlak na het conclaaf van 2013 verwierp Scannone resoluut de beschuldigingen dat Bergoglio twee leden van zijn orde, Franz Jalics en Orlando Yorio, die door het militaire regime waren ontvoerd, niet voldoende had verdedigd. De toenmalige Argentijnse jezuïetenprovinciaal had er volgens Scannone alles aan gedaan om hen terug te vinden en uiteindelijk, door zelf risico’s te nemen, vrij te krijgen.

Vanaf 2014 hield Scannone zich als redactielid van het Italiaanse jezuïetenblad La Civiltà Cattolica bezig met een theologische reflectie van het leergezag van paus Franciscus en van de sociale doctrine van de Kerk. Ook op hoge leeftijd bleef hij veel reizen en nam hij deel aan conferenties en congressen.

De Latijns-Amerikaanse Bisschoppenraad CELAM noemt Juan Carlos Scannone “een voortreffelijke Latijns-Amerikaanse filosoof en theoloog”.