Oslo (ANP/RTR/AFP), 6 oktober 2023 - De Nobelprijs voor de Vrede gaat dit jaar naar de Iraanse mensenrechtenactiviste Narges Mohammadi. Zij krijgt de prijs voor haar strijd tegen de onderdrukking van vrouwen in Iran en haar inzet voor mensenrechten en vrijheid voor iedereen, aldus het Noorse Nobelcomité.
De prijs is volgens het comité ook een erkenning voor de honderdduizenden mensen die hebben gedemonstreerd tegen het regime in Iran. Vorig jaar ontstonden massademonstraties nadat de 22-jarige Mahsa Amini stierf na haar aanhouding voor het dragen van een te losse hoofddoek. Mohammadi, vicevoorzitter van een Iraanse mensenrechtenorganisatie, wordt beschouwd als de leider van de protestbeweging.
De protestslogan 'Vrouw, leven, vrijheid' is tekenend voor Mohammadi's "moedige strijd die gepaard gaat met enorme persoonlijke offers", stelt de voorzitter van het Noorse Nobelcomité. Mohammadi zit momenteel vast in de beruchte Evin-gevangenis in Teheran.
De 51-jarige vrouw is sinds 2011 dertien keer opgepakt en meermaals veroordeeld, tot in totaal 31 jaar celstraf en 154 zweepslagen. Ondanks haar gevangenschap zorgt ze er volgens het Nobelcomité voor dat de protesten niet stoppen. Het comité pleit voor de vrijlating van Mohammadi, net als de Verenigde Naties.
Mohammadi's familie spreekt op Instagram van een "historisch moment voor Irans strijd voor vrijheid" en stelt dat niet alleen Mohammadi, maar alle Iraniërs met de Nobelprijs worden geëerd. "Vooral de dappere vrouwen en meisjes van Iran die de wereld hebben gegrepen met hun moed in de strijd voor vrijheid en gelijkheid." Haar echtgenoot zegt dat Mohammadi's strijd voor mensenrechten en de protestbeweging met de Nobelprijs zullen worden aangemoedigd.
De prijs wordt sinds 1901 uitgereikt en Mohammadi is de negentiende vrouw die deze krijgt. De prestigieuze onderscheiding ging vorig jaar naar voorvechters van mensenrechten in Belarus, Oekraïne en Rusland. In 2021 werd de prijs gewonnen door twee journalisten, de Rus Dmitri Moeratov en de Filipijnse Maria Ressa, voor hun inzet voor de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid.
De vredesprijs is de enige Nobelprijs die door een Noors Nobelcomité wordt toegekend. De uitreiking vindt traditiegetrouw op 10 december plaats in Oslo. De andere Nobelprijzen worden op dezelfde dag uitgereikt, maar dan in de Zweedse hoofdstad Stockholm.