Hongkong (KNA/KAP) 19 mei 2021 – Pater Stephen Chow Sau-yan, onlangs benoemd tot diocesaan bisschop van Hongkong, weet wat hem te wachten staat. De jezuïet maakte er eergisteren tijdens een persconferentie geen geheim van dat hij zich maar al te bewust is van de last van het ambt tegen de achtergrond van de politieke gebeurtenissen in Hongkong en de moeilijke betrekkingen tussen het Vaticaan en China.
Lees: Jezuïet benoemd tot bisschop van Hongkong
Na maanden van bezinning en overleg met vrienden en het generalaat van de jezuïetenorde in Rome besloot hij afgelopen december dat hij het bisschopsambt niet op zich wilde nemen, zei de 61-jarige. “Ik vond dat een diocesane priester beter geschikt was voor de post”, vertelde hij. Maar toen vroeg paus Franciscus hem persoonlijk in een handgeschreven brief om de benoeming tot bisschop toch te aanvaarden. “Aangezien wij jezuïeten gehoorzaamheid aan de paus hebben gezworen, kon ik niet langer weigeren.”
De katholieke kerk in de Bijzondere Administratieve Regio Hongkong van China bevindt zich in een moeilijke positie. Sinds het regime in Peking de democratische beweging daar heeft onderdrukt en het politieke systeem op één lijn heeft gebracht met dat van de Volksrepubliek, zijn ook de kerkelijke vertegenwoordigers en leken onder druk komen te staan. Waarschijnlijk uit eerbied voor de voorlopige overeenkomst die de Heilige Stoel in 2018 met Peking heeft gesloten over de benoeming van bisschoppen, hebben de paus en het Vaticaan tot nu toe vrijwel elk commentaar op de Chinese repressie in Hongkong vermeden.
Chow staat voor de moeilijke taak de katholieken van Hongkong, die verdeeld zijn in democraten en China-getrouwen, te verenigen, waarbij de overgrote meerderheid van de 404.000 katholieken de zijde van de democratische beweging kiest. Op de persconferentie, waarvan een opname op de website van het bisdom werd geplaatst, verduidelijkte de theoloog, psycholoog en deskundige op het gebied van organisatieontwikkeling: “Eenheid is niet synoniem met uniformiteit. We moeten pluraliteit respecteren.”
China is allesbehalve vreemd voor Chow, hoewel hij de indruk wekt dat hij als priester die zijn hele leven aan de vorming van jonge mensen heeft gewijd, onverwachts vanuit de academische ivoren toren in de wereld van politiek en diplomatie werd geduwd. Gevraagd naar de onderdrukking van katholieken in China, zei Chow dat het “niet verstandig” was om commentaar te geven op zaken die hij “niet volledig begrijpt zonder voldoende informatie”. “Het is niet dat ik bang ben. Maar ik denk dat voorzichtigheid ook een deugd is.”
Chow heeft de macht van het communistisch China jaren geleden zeer direct ervaren, toen de oprichting van een jezuïetenuniversiteit in Hongkong, die hij mede heeft bevorderd, mislukte door het verzet van de toenmalige pro-China regeringsleider Leung Chun-ying. Ook als provinciaal-overste jezuïetenprovincie die China, Macao, Hongkong en Taiwan omvat, had Chow waarschijnlijk te maken met de gevolgen van de complexe relatie tussen het Vaticaan en Peking op het dagelijks leven van katholieke priesters, religieuzen en leken.
Het volgende doel van China is het onderwijsstelsel van Hongkong op één lijn te brengen, zeggen deskundigen. Chow is zich bewust van de uitdaging als hoeder van de autonomie van de ongeveer 300 katholieke scholen, waarvan vele - zoals het Wah Yan College, waarvan Chow nog steeds toezichthouder is - in 2019 epicentra waren van de protestbeweging. Hij wil “luisteren” naar alle partijen en “bruggenbouwen”, benadrukte hij met ferme stem, eraan toevoegend: “Maar ik zou liegen als ik zei dat ik neutraal ben.”