Ruim 7.000 familienamen van bijna 35.000 slaafgemaakten die in het koloniale Suriname op plantages werkten, zijn bewaard gebleven. Voor het eerst is het gelukt om inzichtelijk te maken waar deze voormalige tot slaafgemaakten leefden. Vandaag lanceert KRO-NCRV's Pointer een digitale plantagekaart van Suriname. Daarmee biedt Pointer Nederlanders met een Surinaamse achtergrond een nieuwe manier om de geschiedenis van hun voorouders te doorzoeken.
Tijdens de internationale ‘Black History Month’ zoomt Pointer in op donkere tijden; de wereld van de plantages in Suriname in de 19e eeuw. Hoewel de slavernij werd afgeschaft in 1863, werden slaafgemaakten nog 10 jaar lang gedwongen te werk gesteld. Ook werden niet de slaafgemaakten gecompenseerd voor hun leed, maar kregen de eigenaren van de plantages compensatie.
Na de afschaffing van slavernij kregen alle slaafgemaakten een achternaam zodat slavenhouders een vergoeding konden krijgen per slaafgemaakte. “Met die achternaam werden zij in het Emancipatieregister bij de plantage opgenomen”, licht datajournalist Thomas de Beus toe. “Deze gegevens zijn al eerder gedigitaliseerd, maar wij koppelden de ruim 7.000 achternamen aan de locaties van plantages op een digitale kaart, zodat op achternaam te vinden is waar de slaafgemaakten te werk werden gesteld. Daarmee maken we het Emancipatieregister op een nieuwe manier toegankelijk. Daarnaast lichten we een aantal opmerkelijke verhalen in de digitale kaart uit”.
Zo dook Pointer in het verhaal van de grootste slavenhouder van die tijd: de Brit Hugh Wright. Bij de afschaffing van slavernij kregen slavenhouders gemiddeld zo’n 300 gulden per slaaf als compensatie. Hugh ontving voor 1741 slaafgemaakten meer dan 500 duizend gulden. Dat bedrag staat nu ongeveer gelijk aan zo’n 5,3 miljoen euro. Daarmee kreeg hij de hoogste compensatie van alle plantagehouders in Suriname.
Ook Cynthia McLeod-Ferrier (schrijver van o.a. ‘Hoe duur was de suiker’) en Rowan Blijd (presentator van het Youtube-kanaal Spot-On van KRO-NCRV) leverden een bijdrage aan de productie. Cynthia McLeod vertelt over haar overgrootmoeder die met de eerste contractarbeiders het schip de Lalla Rookh vanuit Brits-Indië de overtocht maakte naar Suriname. Ze is over haar gaan schrijven omdat ze als kind in Suriname maar weinig meekreeg over de Surinaamse geschiedenis: “Als achtjarige kon ik me heel goed voorstellen hoe het was om een arm kind te zijn in Friesland, ik kon bijna Fries praten! Maar ik kon me geen enkele voorstelling maken van hoe het was om een slavenkind te zijn, daarom ben ik zelf op zoek gegaan.”
Rowan Blijd gaat in op het bijzondere verhaal van haar voorouders, die na de afschaffing van de slavernij de plantage waarop zij als slaafgemaakten leefden overkochten van de toenmalige eigenaren.
Over Pointer
Op tv, radio en online agendeert KRO-NCRV's Pointer maatschappelijke onderwerpen, onthult nieuws en misstanden en koppelt de modernste tools aan dossieronderzoek. Pointer is het eerste en grootste crossmediale journalistieke platform met een uitgebreide mix aan journalistieke tools, zoals crowdsourcing, datajournalistiek en open source intelligence. Juist met hulp en inzet van het publiek pakt het de kwesties van nu aan.
Pointer richt zich op maatschappelijke problematiek waarbij de input van de burger het vertrekpunt is van het onderzoek met als thema’s: Wonen en leefomgeving, Werk en geld, Gezondheid en zorg, Klimaat en duurzaamheid, Recht en onrecht, Onderwijs en jeugd, Misinformatie en privacy. Pointer zorgt ervoor dat je met je neus op de feiten wordt gedrukt.