Rome, 17 december 2022 - Paus Franciscus heeft zaterdag een Poolse man en vrouw uitgeroepen tot martelaar. Het katholieke echtpaar liet tijdens de Tweede Wereldoorlog Joden onderduiken. Na verraden te zijn, werden ze doodgeschoten.
Agrariër Józef Ulma en zijn vrouw Wiktoria lieten in hun boerderij in Markowa een aantal Joodse mensen onderduiken. In de vroege ochtenduren van 24 maart 1944 kwam een patrouille van de Duitse politie uit Łańcut onder leiding van luitenant Eilert Dieken naar het huis van de Ulmas, dat aan de rand van het dorp lag. De Duitsers omsingelden het huis en pakten alle acht onderduikers, leden van de families Szali en Goldman, op. Ze schoten hen in het achterhoofd volgens ooggetuige Edward Nawojski en anderen, die het bevel hadden gekregen de executies gade te slaan. Daarna doodden de Duitse gendarmes de zwangere Wiktoria en haar man, zodat de dorpelingen zouden zien welke straf hun wachtte voor het verbergen van Joden. De zes kinderen begonnen te gillen bij het zien van de lichamen van hun ouders. Na overleg met zijn superieur schoot de 23-jarige Jan Kokott, een Tsjechische Volksdeutscher uit Sudetenland in dienst van de Duitse politie, drie of vier van de Poolse kinderen dood, terwijl de andere Poolse kinderen werden vermoord door de overige gendarmes. Binnen enkele minuten werden 17 mensen gedood. Waarschijnlijk was Wiktoria tijdens de massa-executie aan het bevallen geweest, want de getuige van haar opgraving verklaarde dat hij tussen haar benen een hoofd van een pasgeboren baby zag.
Yad Vashem: Józef & Wiktoria Ulma
Door erkenning van het martelaarschap komt het echtpaar in aanmerking voor zaligverklaring.
Paus Franciscus hoorde over de familie Ulma toen hij in 2016 Polen bezocht. Tijdens een audiëntie in 2018 prees hij Józef en Wiktoria en noemde hen “een voorbeeld van trouw aan God en zijn geboden, van liefde voor de naaste en van respect voor de menselijke waardigheid.”
Polen was het eerste land dat door nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog werd binnengevallen en bezet. De voornaamste SS-vernietigingskampen bevonden zich in Polen. Bijna alle ongeveer 3 miljoen Poolse Joden werden door de nazi’s en hun collaborateurs vermoord.