Karlijn van Houwelingen (29) is Amerika-correspondent voor het AD. Ze woont in Queens, New York, een stadsdeel ten oosten van Manhattan. “Ga er zeker eens naartoe, want dan zie je meer van New York dan de gemiddelde toerist,” vertelt ze me.

Maar we bellen haar niet om te kletsen over de trekpleisters van de Big Apple. Karlijn zat in de rechtszaal toen de Nederlandse advocaat Alex van der Zwaan werd veroordeeld voor liegen tegen justitie. Het is de eerste veroordeling in het onderzoek naar mogelijke samenwerking tussen Trumps campagneteam en Rusland tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016.

Van der Zwaan moet 30 dagen de cel in en 20.000 dollar betalen. Waarom? Hij loog over zijn contact met centrale figuren in het Ruslandonderzoek: Rick Gates, de rechterhand van de later ontslagen campagnemanager Paul Manafort, en een man die ‘persoon A’ wordt genoemd, vermoedelijk een Oekraïense zakenman die dichtbij de Russische geheime dienst GRU staat.

Hoe was het om erbij te zijn?

“Het was een bijzonder moment. Ik zag dat het voor Van der Zwaan enigszins spannend was. Zijn vader was erbij, ze pakten elkaars hand even vast voordat de zitting begon.  Er staat toch veel op het spel. Er hing hem in theorie tot wel vijf jaar cel boven het hoofd, voor het saboteren van juridisch onderzoek. Daarbij is de uitspraak onderdeel van één van de meest besproken onderzoeken uit de Amerikaanse geschiedenis.”

Is er in Amerika veel belangstelling voor deze zaak?

“Ja, Amerika is er best een beetje in de ban van. Er wordt veel gespeculeerd en nagedacht in de media wat dit vonnis betekent voor het onderzoek als geheel. Niet veel, Van der Zwaan heeft een bijrol. Maar alsnog is dit het eerste echte concrete resultaat van Muellers onderzoek naar de inmenging van Rusland in de Amerikaanse verkiezingen.”

“Daarbij is Van der Zwaan een opvallende verschijning. Hij is jong, strak in pak, en langer dan iedereen in de rechtszaal. Ook is hij de schoonzoon van een Russische miljardair. En hij is charmant. Een aantal vrouwelijke rechtbankverslaggevers grapten dat ze wel in het geheim een relatie met hem wilden beginnen. De link met Nederland is echter klein. Hij is Nederlands, en verstond me toen ik hem in het Nederlands vroeg hoe het ging, maar hij antwoordde in het Engels. Hij is Nederlands staatsburger, maar geboren in Brussel en woont in Londen.”

Wat heeft de advocaat precies met de Amerikaanse verkiezingen te maken?

“Van der Zwaan is op een gekke manier in het onderzoek verstrikt geraakt. Hij werkte niet in het campagneteam van Trump, maar had wel eerder nauw samengewerkt met Trumps voormalige campagneleider Paul Manafort en zijn rechterhand Rick Gates. Zij zijn belangrijke figuren in het onderzoek.”

“Mueller wilde meer weten over zijn werk met deze twee mannen en toen heeft Van der Zwaan gelogen over zijn contact met Gates en een derde man die ‘persoon A’ wordt genoemd, vermoedelijk een Oekraïense zakenman die dichtbij de Russische geheime dienst GRU staat en ook met Manafort en Gates werkte. Hij bleek nog wel contact met hen te hebben gehad in de periode na hun samenwerking, terwijl hij zei dat dat niet zo was. En liegen tegen justitie, dat wordt niet getolereerd.

Waarom zou hij daarover liegen?

"Zelf zegt hij dat hij bang was dat zijn werkgever erachter zou komen dat hij gesprekken met Gates en persoon A had opgenomen. Dat mocht niet van het advocatenkantoor waarvoor hij werkte, Skadden.”

“Het team van de speciaal aanklager gelooft daar niet zo in. De rechter kwam er niet helemaal uit wat het motief was, maar oordeelde dat Van der Zwaan weloverwogen heeft gelogen en emails heeft verwijderd. Hij had hoe dan ook beter moeten weten, vond de rechter, zeker omdat hij zelf advocaat is.”

“Van der Zwaan begaf zich in een wat schimmige wereld: Gates en Manafort zijn inmiddels aangeklaagd voor omvangrijke fraude met geld dat ze verdienden toen ze voor de pro-Russische ex-president van Oekraïne werkten, Viktor Janoekovitsj. Van der Zwaan werkte in die tijd met hen samen.”

Wat betekent de veroordeling voor het onderzoek naar de invloed van Rusland in de Amerikaanse verkiezingen?

“Het zegt niet heel veel over een eventuele samenwerking van Trumps campagneteam en de Russische overheid, maar het geeft wel aan hoe serieus dit onderzoek is. Dat er niet valt te sollen met team Mueller. Van der Zwaan heeft gelogen en moet de cel in. Dat is niet niks.”

Als dit nog niet heel veel zegt, waarom staan de kranten er dan vol mee?

“Washington is normaal een paradijs van lekken naar de pers, maar team Mueller houdt de lippen stijf op elkaar. We weten heel weinig over de vordering van het onderzoek. Maar heel af en toe komt er informatie vrij, zoals bij dit soort rechtszaken.”

“Die nieuwe informatie is in dit geval dat Mueller ervan overtuigt is dat Rick Gates tijdens de campagne contact heeft gehad met een man die op dat moment in goed contact stond met de Russische geheime dienst. In de rechtbankdocumenten staan geen namen, maar volgens The New York Times gaat het om de Oekraïense zakenman Konstantin Kilimnik.”

“Volgens Van der Zwaan wist Gates dat Kilimnik contact had met Russische spionnen, Gates vertelde Van der Zwaan erover. En dit stukje informatie kan essentieel zijn voor Muellers onderzoek. Het is de meest directe link tussen Trumps campagneteam en de Russische overheid tot nu toe.”

Dat was wat broodnodige duiding, dank Karlijn! Ze belooft ons op de hoogte te houden, dus wie weet horen we gauw weer van haar.