Kopenhagen, 26 maart 2023 - De rooms-katholieke bisschoppen uit de vijf Noordse landen hebben een brief uitgebracht over de traditionele christelijke leer over seksualiteit, waarin zij de “belichaamde integriteit van de persoonlijkheid” verdedigen tegen moderne transgender-ideologieën.
“De opvattingen over wat het is om mens te zijn, en dus een seksueel wezen, zijn in beweging. Wat vandaag als vanzelfsprekend wordt beschouwd, kan morgen worden verworpen. Wie veel inzet op voorbijgaande theorieën riskeert vreselijk gekwetst te worden. We hebben diepe wortels nodig”, zeggen de acht leden van de Noordse bisschoppenconferentie in de brief, die gisteren werd vrijgegeven.
“Laten we dus proberen ons de fundamentele beginselen van de christelijke antropologie toe te eigenen en tegelijkertijd in vriendschap en met respect de hand reiken aan hen die zich erdoor vervreemd voelen”, vervolgen de Scandinavische kerkleiders. “Wij zijn het aan de Heer, aan onszelf en aan onze wereld verplicht verantwoording af te leggen over wat wij geloven en waarom wij geloven dat het waar is.”
De pastorale brief is dezer dagen tijdens de zondagsvieringen voorgelezen in katholieke kerken in Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken en IJsland.
Kardinaal Anders Arborelius, de bisschop van Stockholm (Zweden) behoort tot de acht ondertekenaars van het document. De anderen zijn: bisschop Erik Varden van Trondheim, bisschop Berislav Grgić van Tromsø en bisschop Bernt Eidsvig van Oslo (Noorwegen); bisschop Czeslaw Kozon van Kopenhagen (Denemarken); bisschop Dávid Tencer van Reykjavik en emeritus bisschop Pierre Bürcher van Reykjavik (IJsland); apostolisch administrator Marco Pasinato van Helsinki (Finland).
“Onze missie en taak als bisschoppen is te wijzen op de vreedzame, leven schenkende weg van Christus' geboden, die in het begin smal is, maar breder wordt naarmate we verder komen”, aldus de bisschoppen in de brief. “We zouden u teleurstellen als we minder zouden bieden. We zijn niet gewijd om onze eigen ideetjes te verkondigen.”
De bisschoppen leggen uit dat er plaats is voor iedereen in de Kerk, die volgens een tekst uit de 4de eeuw “de barmhartigheid van God is die neerdaalt op de mensheid”. “Deze barmhartigheid sluit niemand uit. Maar zij stelt een hoog ideaal.”
REGENBOOG
De pastorale brief begint met een verwijzing naar het verhaal uit Genesis over de zondvloed. Veertig dagen en nachten lang werd de aarde door harde regen overspoeld, zo luidt het. Noach en zijn familieleden stapten weer op vaste grond, toen God zijn eerste verbond met de mens sloot. Hij beloofde dat een overstroming de mensheid nooit meer zou vernietigen. God vroeg de mensheid in ruil daarvan Hem te aanbidden, vrede te stichten en vruchtbaar te zijn. Hij bekrachtigde dit verbond met een teken: een regenboog.
“Dit verbondsteken, de regenboog, wordt in onze tijd opgeëist als het symbool van een beweging die tegelijk politiek en cultureel is”, merken de bisschoppen op. “Wij erkennen alles wat nobel is in het streven van deze beweging. Voor zover deze spreken over de waardigheid van alle mensen en over hun verlangen om gezien te worden, delen wij ze.”
“De Kerk veroordeelt onrechtvaardige discriminatie van welke aard dan ook, ook op basis van geslacht of geaardheid. Wij spreken echter onze afkeuring uit wanneer de beweging een visie op de menselijke natuur naar voren brengt die abstraheert van de belichaamde integriteit van de persoonlijkheid, alsof het fysieke geslacht toevallig zou zijn.”
De Scandinavische bisschoppen zeggen in de brief ook te protesteren tegen het feit dat een dergelijke opvatting aan kinderen wordt opgedrongen als “geen gewaagde hypothese maar een bewezen waarheid”. Transgenderisme wordt “aan minderjarigen opgelegd als een zware last van zelfbeschikking waar ze niet klaar voor zijn”., klagen de bisschoppen en noemen het “merkwaardig” dat in een intens lichaamsbewuste samenleving het lichaam juist te licht wordt opgevat.
Mensen weigeren nu het lichaam te zien “als belangrijk voor de identiteit, in de veronderstelling dat het enige zelfbeeld van betekenis het zelfbeeld is dat voortkomt uit subjectieve zelfperceptie, zoals wij onszelf construeren naar ons eigen beeld”, constateren zij. De Noordse bisschoppen leggen uit dat de mens daarentegen geschapen is naar het beeld en de gelijkenis van God, in lichaam en ziel. “Het beeld van God in de menselijke natuur manifesteert zich in de complementariteit van man en vrouw. “Man en vrouw zijn voor elkaar geschapen: Het gebod om vruchtbaar te zijn hangt af van deze wederkerigheid, geheiligd in de echtelijke verbintenis.”
In de brief staat verder dat de vereniging van man en vrouw, als beeld van Gods gemeenschap met de mensheid, niet altijd gemakkelijk of pijnloos is. “Voor sommigen lijkt het een onmogelijke optie”, erkennen de bisschoppen. “Sterker nog, de integratie in onszelf van mannelijke en vrouwelijke eigenschappen kan moeilijk zijn. De Kerk erkent dit. Zij wil iedereen die tegenspoed ervaart omarmen en troosten.”
Het Noordse episcopaat zegt te erkennen dat “het verlangen naar liefde en de zoektocht naar seksuele heelheid de mens intiem raken” en zij willen er zijn om iedereen te begeleiden bij zijn geleidelijke groei in wijsheid en deugd. “We zijn geroepen om nieuwe vrouwen en mannen te worden. In ieder van ons zijn er elementen van chaos die geordend moeten worden. Sacramentele gemeenschap veronderstelt een coherent beleefde instemming met de voorwaarden van het in Christus' bloed verzegelde verbond.”
De pastorale brief wijst erop dat bepaalde omstandigheden ertoe kunnen leiden dat een katholiek een tijdlang niet in staat is de sacramenten te ontvangen. Maar “hij of zij houdt daarom niet op lid van de Kerk te zijn. De ervaring van interne ballingschap omarmd door het geloof kan leiden tot een dieper gevoel van verbondenheid. In de Schrift blijken ballingen vaak zo te zijn. Ieder van ons heeft een exodusreis te maken, maar we lopen niet alleen”.
Over de verbijstering van velen over de traditionele christelijke leer over seksualiteit zeggen de Scandinavische herders: “Ten eerste: probeer u vertrouwd te maken met Christus' oproep en belofte, Hem beter te leren kennen door de Schriften en in gebed, door de liturgie en de studie van de volledige leer van de Kerk, niet alleen van fragmenten hier en daar. Neem deel aan het leven van de Kerk. Ten tweede, denk aan de beperkingen van een zuiver seculier discours over seksualiteit. Het moet worden verrijkt. We hebben adequate termen nodig om over deze belangrijke zaken te spreken.”
De Kerk, zeggen ze, “zal een waardevolle bijdrage kunnen leveren als we het sacramentele karakter van seksualiteit in Gods plan terugvinden, de schoonheid van christelijke kuisheid en de vreugde van vriendschap, die ons laat zien dat grote, bevrijdende intimiteit ook in niet-seksuele relaties te vinden is”.