Praag (KAP) 19 mei 2021 - Twee theaters in de Tsjechische stad Brno hoeven zich tegenover de aartsbisschop van Praag niet te verontschuldigen voor controversiële toneelstukken.
Het Tsjechische Hooggerechtshof bevestigde twee eerdere uitspraken van rechters in derde en laatste aanleg en verwierp het beroep van kardinaal Dominik Duka.
De theatervoorstellingen, die in 2018 een publiek schandaal hadden veroorzaakt, vormden geen discriminatie van christenen of een inmenging in het recht op vrijheid van religie, aldus de rechters van het hooggerechtshof.
Kardinaal Duka, aartsbisschop van Praag, had samen met advocaat Ronald Němec excuses geëist van het Nationaal Theater van Brno en het Centrum voor Experimenteel Theater, omdat hij vond dat zijn persoonlijke rechten waren geschonden. De rechtszaak betrof twee producties van de Kroatische schrijver en regisseur Oliver Frljić op het ‘Theatre World Brno’-festival in mei 2018.
Het stuk Veroordeling stelt kindermisbruik door priesters aan de kaak en simuleert onder meer orale seks bij een standbeeld van de paus. Het stuk Ons geweld en uw geweld richtte zich op de relatie van de westerse samenleving met de islamitische wereld. Een scène waarin een acteur die Jezus uitbeeldt van het kruis afklimt en een moslimvrouw verkracht, veroorzaakte ophef. Als gevolg daarvan bestormden twintig toeschouwers het podium; de voorstelling kon pas na tussenkomst van de politie worden voltooid.
De lagere rechtbanken hadden een juist evenwicht gevonden tussen “het recht om vrij zijn godsdienst te kiezen en het recht om daardoor niet te worden beledigd, en het recht op vrijheid van meningsuiting, dat zich uitstrekt tot schokkende en verontrustende ideeën”, aldus het Hooggerechtshof. Beide drama's hadden “kwesties van grote maatschappelijke relevantie” aangesneden. Er was dus geen sprake van een “beledigende en onverzoenlijke daad als doel op zich”, aldus het Hof.
Niemand weerhield Duka en Němec ervan hun geloof te blijven belijden en zich in het openbaar kritisch uit te laten over de islam, zei hij. Bovendien hadden noch de kardinaal noch zijn wettelijke vertegenwoordiger de voorstellingen zelf gezien, hetgeen volgens het gerecht noodzakelijk zou zijn geweest voor een “overtuigende rol in een dergelijke discussie”, maar hadden zij alleen kritiek geuit op enkele door de media gemelde scènes.
Evenmin kon worden beweerd dat de werken van regisseur Oliver Frljić, die ook controversieel waren bij voorstellingen in Kroatië en Polen, “alle christenen” in beroering hadden gebracht. In dit verband citeerde het Hooggerechtshof een artikel van de Praagse priester, theoloog en socioloog Tomáš Halík, volgens wie een van de toneelstukken ook hem niet had behaagd; het was echter “niet het doel van cool drama om te behagen en te vermaken, maar om het denken te stimuleren”.