18-05-2020
Ik had haar al zien staan in de rij. Een gezicht dat ik kende van vroeger. De naam was ik kwijt. “Gecondoleerd met het verlies van je vader”. Haar gezicht stond in de compassiestand, de ogen iets samengeknepen. Ze knikte licht met haar hoofd. “Sterkte, je zal het nodig hebben. Het ergste moet namelijk nog komen.” En ik maar denken dat condoleances bedoeld waren om troostende woorden te spreken…

COLUMN WILFRED KEMP

Eerlijk gezegd was ik er ook bang voor. Dat het ergste nog moest komen. Omdat groot leed mij tot dan toe bespaard was gebleven, wist ik niet hoe ik zou reageren. Ik was bang dat het verdriet om het sterven van mijn lieve vader mij zou overmannen en mij uit het lood zou slaan. 

Maar nu, alweer bijna vier jaar later, moet ik constateren dat dat niet zo is. De momenten van intens verdriet waren de dagen vlak voor en vlak na het sterven. Daarna werd het geleidelijk aan minder. 

Wat mij de periode na zijn sterven vooral heeft geholpen, is de lijfspreuk van mijn moeder: “Mensen moeten hun verstand gebruiken”. Als ze kijkt naar SBS6 Hart van Nederland waarin iemand met tranen in de ogen vertelt dat zijn cavia de open hartoperatie niet heeft overleefd, schudt ze meewarig het hoofd en verzucht: “Die mensen moeten hun verstand gebruiken”.

Al snel na het overlijden van mijn vader, hoor ik haar hetzelfde zeggen tegen haar kaartvriendinnen. “Je moet je verstand gebruiken. Bertus was 86 en had kanker. Hij wilde niet meer. Veel pijn heeft hij niet geleden. En één moet nu eenmaal als eerste gaan, en dan is het maar beter zo. Hij had zich in zijn eentje geen raad geweten, ik red me wel!”

En zo is het ook gegaan. Mijn moeder redt zich prima. En ik ook. Omdat ik niet alleen voel, maar ook denk. Hij was een geweldige vader. Ik heb 56 jaar van hem mogen genieten. De dood kwam voor hem als een welkome vriend. 

Hem niet laten gaan zou egoïstisch zijn. Er zijn nog steeds dagen dat ik hem mis. Maar erger dan de dagen rond zijn sterven is het niet geworden.

We leven in een tijd waarin je vooral je gevoel moet volgen. Niet teveel denken, is vaak het devies. En dat zou ook gelden voor de rouw. Natuurlijk: iedereen is anders, maar mij heeft het juist geholpen behalve te voelen, vooral ook te denken. 

Het is alsof mijn verstand een kanaal heeft gegraven, die voldoende ruimte biedt voor de emoties, maar voorkomt dat ze overstromen. En dat voelt goed.