Zorgondernemingen in de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en thuiszorg hebben in 2019 minstens 27,1 miljoen euro aan dividend uitbetaald. Het gaat om 119 zorgbedrijven die een deel van de winst niet terug in de zorg investeren, maar uitbetalen aan hun aandeelhouders. Deze zorgbedrijven worden gefinancierd met zorgpremies en belastinggeld. In enkele gevallen worden uitzonderlijk hoge bedragen uitgekeerd, die kunnen oplopen tot 2 miljoen euro. Dat blijkt uit onderzoek van KRO-NCRV's Pointer en Follow The Money naar de jaarrekeningen die door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport worden gepubliceerd.

De salarissen van zorgbestuurders moeten aan de zogeheten Wet Normering Topinkomens (WNT) voldoen. Omdat zij grotendeels uit publieke middelen worden betaald, zit er een wettelijk maximum op hun salaris. Afhankelijk van het takenpakket van de zorgbestuurder kan dat maximumsalaris in 2019 verschillen van 107 duizend tot 194 duizend euro.

Winstuitkeringen worden echter niet meegerekend in de WNT. Daardoor kan een zorgbestuurder op goedkeuren van de Raad van Toezicht naast het basissalaris ook winstuitkering ontvangen. Daardoor is het voor zorgbestuurders mogelijk om binnen enkele jaren miljonair te worden met geld uit publieke middelen.

‘Onacceptabel’

KRO-NCRV's Pointer en Follow the Money ontdekten na onderzoek van de jaarrekeningen van 2017 en 2018 al dat zorgbestuurders via zulke constructies veel geld incasseren. Destijds hebben we laten zien dat zorgbedrijven frauderen om forse winstmarges te behalen. In dit geval gaat het echter om constructies die legaal zijn. “Je weet dat er al eerder berichten zijn geweest over hoge inkomens en winsten”, zegt Wim Groot, hoogleraar gezondheidseconomie aan de Universiteit Maastricht. ‘Maar het is toch weer een verrassing als je ziet hoe simpel het is om in de zorg snel rijk te worden.’

Ook Aad de Groot, directievoorzitter van verzekeraar DSW, verbaast zich over de hoge winstuitkeringen. “Het jezelf toekennen van grote winstbedragen boven de Wet Normering Topinkomens vind ik onacceptabel, omdat we hebben afgesproken dat we in de zorg niet hoger belonen dan is vastgesteld in de Balkenendenorm”, zegt De Groot. “Iedereen zal zien dat elke euro die we aan de zorg besteden noodzakelijk is.”

Sophie Hermans, Tweede Kamerlid voor de VVD, spreekt ook haar verbazing uit over de hoge winstuitkeringen. “Als ik dit soort bedragen hoor, dan denk ik: 'Dit kán niet de bedoeling zijn en dit ís niet de bedoeling'. Een boterham verdienen mag. Ook in de zorg. Je kunt zorgvuldig met je budgetten omgaan en zelfs winst maken. Maar wat de VVD betreft gebruik je dat publieke geld in de eerste plaats om nóg betere zorg te leveren.”

In de loop van dit jaar gaat de Wet integere bedrijfsvoering in consultatie. Deze wet moet de hoge winstuitkeringen in de zorg aan banden leggen. “Die wet moeten we snel invoeren. En als meer nodig is, gaan we dat doen”, vindt Hermans.

Lees meer op pointer.kro-ncrv.nl

Over Pointer

Op tv, radio en online agendeert KRO-NCRV's Pointer maatschappelijke onderwerpen, onthult nieuws en misstanden en koppelt de modernste tools aan dossieronderzoek. Pointer is het eerste en grootste crossmediale journalistieke platform met een uitgebreide mix aan journalistieke tools, zoals crowdsourcing, datajournalistiek en open source intelligence. Juist met hulp en inzet van het publiek pakt het de kwesties van nu aan. 

Pointer richt zich op maatschappelijke problematiek waarbij de input van de burger het vertrekpunt is van het onderzoek met als thema’s: Wonen en leefomgeving, Werk en geld, Gezondheid en zorg, Klimaat en duurzaamheid, Recht en onrecht, Onderwijs en jeugd, Misinformatie en privacy. Pointer zorgt ervoor dat je met je neus op de feiten wordt gedrukt. 

KRO-NCRV's Pointer onderzoekt al ruim anderhalf jaar lang hoe zogeheten Zorgcowboys geld uit de zorgsector sluizen. In de radio-uitzending van zondag 7 februari (NPO Radio 1, 19.00 uur) gaan we dieper in op een psychologiepraktijk waar volgens het boekje wordt gewerkt, de eigenaar via dividenduitkeringen de WNT omzeilt en binnen twee jaar zorgmiljonair is geworden.