32e Zondag door het jaar (a)
Mgr. Jan Hendriks
Kathedrale Basiliek St. Bavo, Haarlem

Lezingen:
Wijsheid 6, 12-16
1 Tessalonicenzen 4, 13-18
Matthëus 25, 1-13

“Wat is wijsheid?”
Dat is de vraag die we ons stellen als we voor een dilemma staan: “Wat moet ik doen, wat is wijsheid?”
Het is een goede vraag, want daardoor nemen we  even afstand van een situatie om daarop te reflecteren en ons af te vragen wat we het beste kunnen doen. En we hoeven niet te wanhopen, voor wie zoekt komt er wel een antwoord. De eerste lezing uit het boek der Wijsheid zei ons dat we de wijsheid gemakkelijk zullen vinden als we haar zoeken en liefhebben.

Ik denk dat we allemaal wel een ervaring hebben van gebeurtenissen waarin we wijs gehandeld hebben en ook dat we weleens niet zo wijs te werk zijn gegaan, vaak is dat wanneer we zijn  afgegaan op impulsen. Je ziet iets leuks, je wilt het graag hebben en je koopt het vanuit een impuls, al is het flink aan de prijs; of je wordt kwaad, raakt geërgerd en gaat dan boos reageren. Zo zijn onze begeerte en onze emotie meestal niet de allerbeste gids en leidraad voor ons handelen. Als we doen wat in ons opkomt handelen we als een kind dat niet kan stoppen met ijs te eten, ook al wordt het daar ziek van. Als we aan impulsen weerstaan, kan de wijsheid binnen komen.

Wie wijs en verstandig wil handelen, probeert naar de gevolgen te kijken, vooruit te zien: hoe zal dit uitwerken, komt hier wel iets goeds van, hoe zal het overkomen?
Wijsheid vraagt dus om perspectief en om een aanvoelingsvermogen van andere mensen, van een situatie, van de impact van je woorden, enzovoorts.

Uiteindelijk is de wijsheid iets van God; we bidden de heilige Geest om wijsheid: “Verlicht ons hart en ons verstand”. En toen koning Salomo in het Oude Testament iets aan God mocht vragen, vroeg hij precies om wijsheid, inzicht om goed en kwaad te kunnen onderscheiden. In de psalmen staat dan ook dat de vreze des Heren (dat is de eerbied voor God) het begin van de wijsheid is.

Wijsheid is dus niet hetzelfde als knap of slim zijn; ook aan een universiteit werken soms mensen die niet zo wijs zijn, al zijn ze heel intelligent! Als je geen eerbied hebt voor God, volg je misschien je eigen impulsen, maar die brengen je niet perse op een mooie weg. Wijsheid is de kunst om goed en waardevol te kunnen leven, van je leven geen rommeltje te maken, de verstandige keuzes te kunnen doen. En dat is een hele kunst, een levenskunst.
Ze zeggen wel: wijsheid komt met de jaren, maar ook wordt wel gezegd: hoe ouder, hoe gekker, hoe dwazer. Oud-zijn is dus geen garantie voor wijsheid! Maar als je de wijsheid zoekt en ernaar verlangt, dan komt het vast wel goed!

In het evangelie vertelde Jezus een parabel over tien meisjes die de bruidegom tegemoet trekken:
vijf waren dom, vijf waren wijs of verstandig. De bruidegom liet lang op zich wachten en al die meisjes vielen in slaap. Misschien lijkt het verhaal erover te gaan dat ze wakker hadden moeten blijven, want het eindigt met de woorden: “Weest waakzaam”.
Maar dat is niet de bedoeling want alle tien meisjes waren in slaap gevallen, de wijze meisjes net zo goed als de domme. Het enige verschil is dat de dwaze meisjes geen voorbereidingen hadden getroffen, ze namen wel hun lampen maar geen olie mee en lieten het erop aan komen.
Het gaat dus om een geestelijke waakzaamheid en de allerlaatste woorden van dit evangelie maakten duidelijk waar dat over gaat: “Gij kent dag noch uur”, Je weet niet wanneer het je tijd is.

Die bruidegom duidt Jezus Christus aan en de ware wijsheid bestaat erin klaar te staan voor het moment dat Hij komt. We weten niet op welk moment dat zal zijn; dan worden we uitgenodigd om binnen te gaan in de bruiloftszaal die de hemel is.

De parabel zegt ons dat de ware wijsheid is dat je met vooruitziende blik klaar staat voor dat moment, dat je dan licht bij je draagt en geloof, goedheid en liefde van je leven uit kunnen stralen.
Deze parabel, dit verhaal van Jezus gaat over de wijsheid waardoor je voorbereid bent op wat dan komen gaat. Het zegt ons: laat je niet door impulsen leiden, maar handel in het licht van dat moment waarop je je leven af zult sluiten en oog in oog zult staan met Jezus Christus, je hemelse bruidegom.