Valentijnsdag: dag van de liefde of dag van de commercie?
Met al het reclamegeweld dat op ons afkomt zou je bijna denken dat Valentijnsdag een verzinsel is van de middenstand om koopgedrag te bevorderen. Maar niets is minder waar.
Voor de oorsprong van Valentijnsdag moeten we zo’n 1500 jaar terug in de tijd, om precies te zijn naar het jaar 496.
Heilige Valentijn?
In dat jaar riep de toenmalige paus Gelasius 14 febuari uit tot de naamdag van heilige Valentijn. Wie die Valentijn was, is nog niet zo duidelijk te zeggen. Misschien was hij een bisschop die in 273 door de Romeinen werd onthoofd tijdens de christenvervolgingen. Of hij was een Romeinse priester die in de derde eeuw na Christus weigerde z’n geloof op te geven en als martelaar stierf. Hoe dan ook, de kerk zag kennelijk destijds aanleiding om aan deze man een feestdag te wijden.
Vruchtbaarheidsfeest
Dat verklaart nog niet waarom het een liefdesfeest is geworden. Daarvan gaat de oorsprong mogelijk nog verder terug, naar een oud vruchtbaarheidsfeest dat zowel bij de Germanen als bij de Romeinen werd gevierd. Dat feest was zo populair dat de christenen het maar bleven vieren, tot ongenoegen van de paus. Daarom voerde hij een nieuw feest in dat van heidense smetten vrij was. Een mooi verhaal, alleen blijkt nergens uit dat dat nieuwe feest over de heilige Valentijn ging.
Kortom, er is veel onduidelijk over Valentijnsdag, maar zeker is dat 14 februari al eeuwenlang een in het teken staat van liefde. Omdat de herkomst zo onduidelijk bleef, heeft de katholieke kerk in 1969 de dag geschrapt als officiële naamdag van de Sint Valentijn. Maar de opmars van het liefdesfeest was onstuitbaar.
Kaartje sturen
Hoe vier je dan de dag van de liefde? Als je de reclame mag geloven moet je daarvoor flink in de buidel tasten, maar daar hoef je natuurlijk niet aan mee te doen. Al eeuwenlang sturen geliefden elkaar met Valentijnsdag gewoon een kaartje. De oudste Valentijnskaart die nog bestaat is gemaakt rond het jaar 1400 en bevindt zich in het British Museum.
En dat is nog steeds de essentie van 14 februari: met een (liefst handgeschreven) kaartje een dierbare persoon laten weten dat je aan hem/haar denkt. Meer hoeft het niet om het lijf te hebben. Daar kunnen geen dure boeketten, bonbons en andere cadeaus tegenop.
