18-10-2019

De deelnemers aan de Amazonesynode zijn inmiddels opgedeeld in twaalf kleinere groepen, de zogeheten circuli minores. In deze taalkringen worden de diverse themata grondig besproken. Een aantal van deze groepen heeft zich duidelijk uitgesproken voor de toelating van vrouwen tot het diaconaat en van gehuwde mannen tot het priesterschap. Dat is vrijdag bekend geworden.

Een Portugese taalkring noemde de wijding van de zogeheten viri probati zelfs “noodzakelijk” voor de katholieke kerk in het Amazonegebied. Andere groepen zeiden dat dit een zaak is die besproken moet worden op het niveau van de universele Kerk en wezen op de waarde van het charisma van het celibaat.

Verdere nadruk werd gelegd op de eisen voor meer kerkelijke inzet voor mensenrechten, ecologie en inculturatie. Meerdere taalkringen stelden voor een apart kerkelijk observatorium voor de mensenrechten op te richten. De achtergrond is de situatie van inheemse volkeren, wier rechten worden genegeerd door particuliere bedrijven en individuele regeringen. Er werd herhaaldelijk gesproken over de noodzaak van een “profetische” manifestatie van de kerk tegen uitbuiting en milieuvernietiging. 

Tegen de achtergrond van het priestertekort in Amazonië sprak een aantal groepen zich uit voor de toelating van gehuwde mannen tot het priesterschap. Een Italiaanse taalkring verwees naar de reeds in het canoniek recht voorziene mogelijkheid tot dispensatie van de celibaatsplicht. Een andere wees op de mogelijkheid, naar analogie van de oosters-katholieke kerken waar priesters gehuwd zijn, om een Amazonische ritus in te voeren met een eigen kerkrecht. 

In sommige groepen kwamen synodevaders aan het woord die voorstander zijn van de openstelling van van het diakenambt voor vrouwen. In een Spaanse taalkring werd gepleit voor een grotere participatie van vrouwen, maar dan beperkt tot die functies die niet gebonden zijn aan een sacramentele wijding.

Op basis van de adviezen van de circuli minores schrijft een speciale commissie een concepttekst voor het definitieve synodedocument. De stemming over de afzonderlijke paragrafen van de definitieve versie is gepland voor 26 oktober. De dag erna wordt de Amazonesynode plechtig afgesloten. 

Het is de vraag wat de paus gaat doen als het slottdocument eenmaal op tafel ligt. De verwachting is dat hij een zogeheten postsynodale apostolische exhortatie zal schrijven waarin hij zijn eigen conclusies trekt. Maar wellicht komen er ook pauselijke wetsteksten, bijvoorbeeld over de toelating van viri probati tot het priesterschap, of constituties, bijvoorbeeld ter instelling van een Amazonische ritus.