Antwerpen, 30 april 2022 - Het bestuur van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen heeft besloten het beeld De man die het kruis draagt van Jan Fabre te laten staan. 

De Belgische theatermaker en kunstenaar Jan Fabre kreeg gisteren een voorwaardelijke gevangenisstraf voor aanranding, ongewenste intimiteiten en wangedrag tegen dansers en andere medewerkers. Voor sommige delicten ontloopt hij straf, omdat die zijn verjaard.

“We keuren machtsmisbruik en grensoverschrijdend gedrag af. Maar erover spreken en dialoog is belangrijk”, laat het kathedraalbestuur weten. 

Het omstreden kunstwerk van Fabre stelt een man voor die in de palm van zijn hand een kruis probeert hoog te houden, zoals een spelend kind dat met een bezem of hark pleegt te doen. Het staat al sinds 2015 in de Antwerpse kathedraal. 

Het besluit om het werk te laten staan werd al gemaakt vóór de veroordeling, op basis van gesprekken met diverse kerkgangers en bezoekers. Het bestuur heeft twee redenen om De man die het kruis draagt niet te verwijderen: het beeld is geen eerbetoon aan kunstenaar in kwestie en het daagt uit  tot een houding van levensbeschouwelijke openheid en dialoog. “Dat de maker van het beeld nu veroordeeld is, doet geen afbreuk aan de relevantie van het werk”, aldus het bestuur. Als het beeld zou worden verwijderd, dan zou het lijken alsof het debat uit de weg wordt gegaan, luidt het. “De pijnlijke schandalen uit het verleden over misbruik in de Kerk en in een pastorale relatie hebben ons ondertussen wel geleerd dat dat geen optie is.”

Fabre (63) kwam ruim drieënhalf jaar geleden, even na de opkomst van de #MeToo-beweging, in opspraak door een open brief van een twintigtal voormalige leden van zijn gezelschap Troubleyn. Zij vertelden over een werkvloer waar machtsmisbruik aan de orde van de dag was, met pesterijen, tirades, vernederingen en afgedwongen seks. Fabre is de getuigenissen blijven afdoen als onzin en roddel, al bood hij “wie zich gekwetst voelt” wel excuses aan.

De rechtbank in Antwerpen legde Fabre gisteren anderhalf jaar voorwaardelijk op. Hij moet meerdere slachtoffers een schadevergoeding betalen. Ook mag hij vijf jaar niet stemmen.

Er zit een patroon in Fabres daden, oordeelde de rechter volgens persbureau Belga. Hij benaderde telkens jonge danseressen van zijn gezelschap persoonlijk en drong aan op seks. Omdat hij hun baas was, zagen zij geen uitweg. Dat speelde ook mee bij de aanranding, met een ongewenste tongzoen, van een 23-jarige medewerkster.

De ook in Nederland gevierde Fabre zocht vaker grenzen op. Zo liet hij in 2012 voor een filmproject katten op de trappen van het Antwerpse stadhuis omhoog gooien die niet allemaal goed terechtkwamen. Op een tentoonstelling zou hij dat jaar ook vogelspinnen door een doolhof met scheermesjes hebben laten lopen.