Rode paus

Nijmegen, 28 april 2021 - Onlangs verscheen bij uitgeverij Valkhof Pers de wetenschappelijke biografie van de Nederlandse redemptorist Willem van Rossum (1854-1932). De auteur is historicus Vefie Poels, adjunct-directeur van het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) in Nijmegen. Zij overhandigde recentelijk het eerste exemplaar aan bisschop Gerard de Korte van Den Bosch.

Kardinaal Van Rossum, bijgenaamd ‘de rode paus’, was de grote missiestrateeg achter Benedictus XV en Pius XI. 

Encyclopedie: Kardinaal Willem van Rossum 

Van Rossum, geboren in Zwolle, woonde vanaf 1895 in Rome. Als prelaat van de Romeinse Curie nam hij een uitzonderlijke positie in. “Zijn sobere en rechtlijnige Noord-Nederlandse aard botste met het uitbundige en buigzame Italiaanse karakter. Toch wist hij er zich als buitenbeentje uitstekend te handhaven”, aldus de uitgeverij.

Volgens mgr. De Korte was hij een man vol tegenstrijdigheden. “Theologisch was hij ultraconservatief. In het begin van de vorige eeuw heerste er in de Rooms-Katholieke Kerk veel wantrouwen. Je kon al snel worden verdacht van vrijzinnige of ketterse opvattingen. Priesters moesten vanaf 1910 een eed tegen het modernisme afleggen. Er ontstond een benepen sfeer van verdachtmakingen en op alle niveaus werden mensen aangeklaagd. Het was een soort wedstrijd in rechtzinnigheid. En kardinaal Van Rossum deed met dit spel van harte mee en werd een geharnaste bestrijder van het virus van het modernisme.”

In Poels’ boek wordt Van Rossums invloed op de ontwikkeling van de wereldkerk geanalyseerd. De kardinaal benadrukte het belang van de opbouw van inheemse kerken met een eigen lokale hiërarchie. Daardoor schiep hij voor de Katholieke Kerk een gunstige positie tijdens de te verwachten dekolonisatiegolf na de Tweede Wereldoorlog.