Londen, 10 september 2022 - De Britse monarch is hoofd van de Kerk van Engeland, maar niet van de Kerk van Schotland. Dat neemt niet weg dat hij geen bijzondere verantwoordelijkheid voor de Church of Scotland heeft. Bij de formele proclamatie van Charles III als koning in St James’s Palace vanochtend legde de oudste zoon van Elizabeth II ook de wettelijk voorgeschreven eed af om de veiligheid van de protestantse Church of Scotland te garanderen.
Deze eed is een uitvloeisel van de Treaty of Union, die in 1706 werd overeengekomen tussen vertegenwoordigers van het Parlement van Engeland en het Parlement van Schotland. Het verdrag zou leiden tot het Koninkrijk van Groot-Brittannië en uiteindelijk tot het Verenigd Koninkrijk. Om het verzet van de Kerk van Schotland tegen het verdrag te neutraliseren, werd ook een wet aangenomen om het presbyteriaanse statuut van de Kerk van Schotland veilig te stellen. Het verdrag als geheel werd uiteindelijk op 16 januari 1707 geratificeerd.
Krachtens de Act of Union moeten nieuwe Britse vorsten dus ook een eed afleggen om de Kerk van Schotland te handhaven en in stand te houden; twee exemplaren van de geschreven eed dient de pas aangetreden monarch te ondertekenen. Vanochtend gebeurde dat tijdens het tweede deel van de bijeenkomst van de Toetredingsraad.
Charles had echter het recht om kenbaar te maken of hij bezwaar heeft tegen de eed die hem werd gevraagd af te leggen. De laatste keer dat een nieuwe monarch dat deed was in 1910, toen koning George V de antikatholieke formulering van de eed afwees. De toenmalige regering was het kennelijk met hem eens, want zij wijzigde de formulering in de Accession Declaration Act 1910.
De Church of Scotland ontstond tijdens de Schotse Reformatie onder leider van de Schotse priester en theoloog John Knox (+ 1572). Deze protestantse nationale kerk kent geen wijdingsambten. Ze wordt niet geleid door bisschoppen, maar door ouderlingen (Grieks: presbuteroi).
Voorafgaande aan de unie van Engeland en Schotland vreesden de Schotse presbyterianen dat hun kerk zou worden verenigd met de Anglicaanse Kerk.
De Britse soeverein is weliswaar niet het hoofd van de Schotse Kerk, toch benoemt de monarch de Lord High Commissioner to the General Assembly of the Church of Scotland als zijn persoonlijke vertegenwoordiger, met een ceremoniële rol.
De voornaamste kerkgebouw van de Kerk van Schotland (Schots-Gaelisch: Eaglais na h-Alba) is St Giles' Cathedral in Edinburgh. In deze voormalige rooms-katholieke kathedraal zal het lichaam van de Balmoral Castle overleden koningin Elizabeth worden geplaatst voordat het zal worden overgebracht naar Londen.
In Schotland bestaat ook de Scottish Episcopal Church, een episcopaalse kerk en kerkprovincie van de Anglican Communion. Episcopaals betekent dat de kerk door een bisschop (Grieks: episkopos) wordt geleid.