‘Ik heb hier nog nooit zo over gesproken', zegt burgemeester Jan van Zanen in de nieuwjaarsaflevering van De verwondering. Aan Annemiek Schrijver vertelt hij openhartig over het burgervaderschap en dankbare levenslessen door ziekte en verdriet. Tegelijk steekt hij ons een hart onder de riem: ‘We hebben veel te verduren, maar hou vol!’
Jan van Zanen ligt iedere werkdag voor dag en dauw in het zwembad om zich op te laden voor het drukke burgemeestersbestaan. Middenin de maatschappij ziet hij dat veel mensen onzeker zijn. Maar ook: dat er genoeg reden is voor vreugde en blijmoedigheid. Daarmee is hij de ideale gast voor een levensbeschouwlijke nieuwjaarsduik.
Als burgemeester krijgt hij veel op zijn bordje. Den Haag is de meest gesegregeerde stad van Nederland. ‘Den Haag kan erg rauw zijn, maar het lukt mij – met de hulp van anderen – om al die verschillende mensen in hun talent te zien.’
Het belang van nabijheid
Het geheim? Aandacht. ‘Mensen willen iemand die om de hoek woont en werkt, die nabij is. Het is net als bij planten, die hebben aandacht en water nodig.’ Zijn aandacht voor menselijke nabijheid is de reden waarom Van Zanen bekendstaat als ‘de grote verbinder’.
De anonieme communicatie op social media niet bij aan de verbinding en het zelfreinigende vermogen dat we nodig hebben in de samenleving, stelt Van Zanen aan tafel bij Annemiek. Daar komt bij dat veel mensen het afgelopen decennium onzekerder zijn geworden: door financieel-economische tegenslag, de coronacrisis en de oorlogen in Oekraïne en Gaza.
'Als het nu afgelopen is, dan heb ik een goed leven gehad'
Ongelofelijke veerkracht
Verdriet en tegenspoed bleef Van Zanen ook persoonlijk niet bespaard. Hij werd stilgezet door prostaatkanker, in steeds ernstigere vorm. Tot zijn verbazing genoot hij van de rust van de behandelingsperiode. ‘Ik vond het doodeng, maar ik ontdekte ook een soort berusting. Zo van: als het nu afgelopen is, dan heb ik een goed leven gehad.’
Van Zanen benadrukt dat mensen in tijden van tegenslag vaak ongelooflijk veerkrachtig zijn. ‘Mensen zijn zo’n rijkdom!’ Tijdens de coronacrisis – bijvoorbeeld – zag de burgemeester immens verdriet en lijden, maar tegelijk ook geweldige voorbeelden van veerkracht. Dat inspireert hem.
Hij geniet van aandachtig maatwerk. Het snoeien van de heg, bijvoorbeeld. Of het schilderen van zijn tuinbankje. ‘Daar kan ik zo van genieten!’ Vanuit die blijmoedigheid steekt de burgervader ons een hart onder de riem. Om gerustgesteld en met mildheid het nieuwe jaar te betreden.
De verwondering met Jan van Zanen is te zien op zondag 5 januari om 08:30 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.
Niks missen van De verwondering?
Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief
