Als driejarige had Margot Brouwer al een paniekaanval over leven en dood. Krijsend en huilend zat Margot op de rand van het bed. Wat is er na de dood? Ben ik dan voor eeuwig in het grote niets? Wat gebeurt er als de zon uiteindelijk dooft? Betekent dat dat het hele menselijke bestaan voor niets is geweest? En hoe zit het met God, bestaat Hij eigenlijk wel? 

Kijken met de ogen van de dood

De existentiële doodsangst bereikte zijn hoogtepunt toen Margot sterrenkunde ging studeren. De wetenschap toonde immers aan dat er alleen materie is, dat er geen zin van het leven is. Na de dood is er simpelweg niks. 

Het bestaan van de God uit diens christelijke jeugd werd ook steeds onaannemelijker, vertelt Margot aan Annemiek Schrijver. ‘Ik kon alleen nog maar kijken met de ogen van de dood. Ik zag iedereen rondlopen als wandelende zakken vlees.’ 

Bevrijd van angst

Het werd van kwaad tot erger, Margot bezocht allerlei psychologen en psychiaters. Tot Margot op een dag een boekje opensloeg van de zeventiende-eeuwse filosoof Spinoza. 

‘Spinoza zegt: God is het universum, het heelal zelf. We staan er niet los van, we zijn er een integraal onderdeel van.’ Dat bleek de sleutel naar de bevrijding van diens angst. 

Beluister deze aflevering als podcast

Leven in het nu

Een spirituele lerares gaf uiteindelijk het laatste zetje om de doodsangst van Margot te verdrijven. 

‘Ze pelde me helemaal af. Ze leerde me dat het enige waarvan ik met honderd procent zekerheid kan zeggen dat het waar is, dit moment is. Dat ik hier nu ben. Op dat moment stond de tijd stil, en was ik inderdaad alleen nog maar hier en nu. En dat ben ik nog steeds. Er is alleen het nu, en er zal nooit een nu zijn waarin ik dood ben.’ 

Bevrijd van diens doodsangst ziet Margot het nu als taak om wat die geleerd heeft door te geven: ‘Als je zonder doodsangst leeft, heb je ook meer ruimte voor compassie voor andere mensen en dieren.’ 

Stream deze aflevering op NPO Start