Wouter van der Toorn werd noodgedwongen rouwdeskundige toen zijn zusje Anneleen zichzelf van het leven beroofde. Er ging misbruik door hun vader aan vooraf, maar zijn familie ontkent ieder verband. Tot zijn verbijstering: ‘Hoe kun je vergeven als de waarheid niet wordt erkend', vraagt hij zich af in De verwondering.
Rouwdeskundige Wouter van der Toorn verloor zijn zusje Anneleen aan zelfdoding. Ze groeiden op in een Zeeuws ‘schijngezin’ met elf kinderen. Vanbuiten leek het heel wat, maar vanbinnen klopte het niet, verklaart Wouter aan Annemiek Schrijver. ‘Ik mis Anneleen vooral om wat er nooit heeft kunnen zijn.’ Ze zou nu 46 jaar oud zijn.
‘Mijn zusje is van jongs af aan misbruikt door mijn vader’, vertelt hij. ‘Hij heeft daarvoor gevangen gezeten. Zij kreeg last van ernstige psychiatrische klachten en kon het uiteindelijk niet meer dragen.’ Het verlies en de ontkenning van de familie lieten diepe sporen na. ‘Ze zeiden dat het door haar psychoses kwam, maar dat is zo onrechtvaardig.’
Hoe kun je vergeven?
Het leidde tot een breuk met zijn familie en met de gereformeerde wereld van zijn jeugd. ‘Ik kreeg een schurfthekel aan de Bijbel, omdat er met vrome teksten naar mijn hoofd werd gesmeten. Mensen zeiden: je moet vergeven, maar hoe kun je vergeven als de waarheid niet wordt erkend?’
Vergeving en verzoening zijn niet dezelfde dingen, benadrukt Wouter. ‘Ik heb ondertussen vergeven in die zin dat ik mijn oordeel over de situatie loslaat. Het is niet aan mij’, legt hij uit. ‘Maar verzoening kan pas als er weer ruimte is om samen door te gaan.’
Detoxen van het geloof
Later besloot Wouter te detoxen van alles wat met geloof te maken had. Hij vond het heerlijk, maar tegelijk bleef er een vonkje branden. ‘Ik wist: mijn vader klopt niet, maar er is ergens een Vader die wél klopt.’ En tot zijn verbazing vond Wouter een nieuwe vader tijdens een bezoek aan een Grieks-orthodox klooster op de berg Athos. Daar ontmoette hij monnik Makarios.
‘Ken je het dat iemand je net iets te lang vasthoudt bij een begroeting? Dat gebeurde met Makarios,’ vertelt Wouter. ‘En pas later besefte ik: daar kwam ik iets van de hemel tegen – wat de hemel ook moge zijn. Het was zalf voor de ziel.’ Sindsdien keert hij er jaarlijks terug.
Beluister deze aflevering als podcast
Neem het leven niet te serieus
Eén van de belangrijkste spirituele lessen van Makarios is te vangen in een simpel wegwerpgebaar: ‘Het doet er niet toe – sommige dingen moet je niet te serieus nemen.’ Wouter glundert: ‘Dat is zo fijn!’
Een verrassend en eerlijk gesprek over onrecht en pijn, maar ook over de kans om dat te doorbreken. ‘Aan mijn vader kan ik niets veranderen, maar ik kan voor mijn kinderen zelf wel de vader zijn die ik had willen hebben.’
Niks missen van De verwondering?
Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief
