In een bijzondere aflevering van Jacobine op 2 spreekt Jacobine met schrijfster Deborah Feldman. Feldman schreef het boek ‘Unorthodox’, waarin ze haar vlucht uit een ultra-orthodoxe joodse gemeenschap beschrijft. Wat gaf haar de kracht en moed om te vluchten?
Deborah Feldman groeide op in de ultra-othodoxe joodse satmargemeenschap in New York. Satmar is een van de grootste chassidische bewegingen in de wereld; er zijn naar schatting zo’n 100.000 aanhangers, waarvan er zo’n 60.000 in de New Yorkse wijk Williamsburg wonen.
De Satmargemeenschap
De Satmar is een van de meest orthodoxe en strenge stromingen van het Jodendom. Ze streven een ‘zuivere’ en strikte vorm van het jodendom na. De Satmar is tegen integratie in de maatschappij; ze maken geen gebruik van internet of tv, kinderen volgen geen seculier onderwijs en binnen de gemeenschap wordt alleen Jiddisch gesproken.
De gemeenschap ziet de holocaust als straf van God, om de geassimileerde Joden te vergelden. De taak van de Satmar is om zó vroom te leven, dat ze de zonden van de geassimileerde joden compenseren. Dit zou God zó gelukkig maken dat Hij het bestaan van alle ongehoorzame Joden zou vergeten. De vrouwen van de Satmar hebben een belangrijke taak: door veel kinderen te krijgen moeten zij alle zes miljoen Joden die tijdens de holocaust zijn vermoord vervangen.
Een vrij leven
Deborah Feldman werd binnen de Satmargemeenschap opgevoed door haar grootouders. Haar vader was ‘zwakzinnig’ en haar moeder was al eerder de gemeenschap ontvlucht. Na een periode vol vernederingen, een gedwongen huwelijk op haar zeventiende en de geboorte van haar zoon twee jaar later, besloot ook Feldman te vertrekken. Ze verbrak alle banden met de gemeenschap, in de hoop eindelijk een vrij leven te kunnen leiden en haar zoon een betere toekomst te kunnen bieden.
Na enkele omzwervingen kwam ze terecht in Berlijn, waar ze haar verhaal besloot op te schrijven. In 2012 verscheen haar boek Onorthodox, een universeel verhaal over hoe je trouw aan jezelf probeert te blijven als je omgeving er alles aan doet om dat te voorkomen. Het boek geeft een bijzonder en gedetailleerd inkijkje in het sektarische karakter van de besloten Satmargemeenschap.
Het boek werd een bestseller en in 2020 verscheen de gelijknamige serie op netflix.
In gesprek met Deborah Feldman
In een nieuwe Jacobine op 2 spreekt Jacobine Geel met Deborah Feldman over haar opmerkelijke levensverhaal. Hoe kijkt ze terug op haar leven in deze geïsoleerde geloofsgemeenschap? Wat gaf haar de kracht en moed om te vluchten? En hoe verliep haar leven ná haar boek?
