Hilversum, 10 oktober 2024 - Het Franse misbruikrapport van drie jaar geleden bracht een golf van weerzin en schaamte teweeg in de Franse kerk. Misbruik moest bestreden en voorkomen worden. Nu drie jaar laten, is het werk nog lang niet af.
De Franse advocaat Stéphane de Navacelle (44) is al zo’n vijf jaar betrokken bij het misbruikonderzoek en vertelde aan OSV News waar het proces in de Franse kerk nu staat.
Diep geraakt
De Navacelle werd in 2019 benoemd tot lid van de commissie die als CIASE bekend staat. Deze commissie werd opgericht door de Franse bisschoppenconferentie en de conferentie van religieuzen van Frankrijk. Onder voorzitterschap van Jean-Marc Sauvé diende CIASE op 5 oktober 2021 haar conclusies in Parijs in, na een onderzoek van bijna drie jaar.
De uitkomsten van dat grootschalige onderzoek logen er niet om: in Frankrijk zijn tussen 1950 en 2020 naar schatting 330.000 kinderen seksueel misbruikt. Zo'n 216.000 van hen waren het slachtoffer van priesters en andere geestelijken. Volgens Sauvé hebben katholieke autoriteiten het misbruik tientallen jaren op een "systematische manier" in Frankrijk verdoezeld.
De Navacelle interviewde ongeveer 40 slachtoffers voor CIASE en was diep geraakt door de getuigenissen die hij hoorde van volwassenen die over hun verwoeste jeugd spraken. "Kindermisbruik is een schending van het gebod 'Gij zult niet doden'", vertelde hij aan OSV News. "De slachtoffers die we hebben gehoord, zijn dode kinderen in de lichamen van levende volwassenen."
Van onschatbare waarde
Drie jaar later is zijn missie nog niet voltooid. Hij steunt slachtoffers nog steeds binnen de Erkennings- en Herstelcommissie, die in november 2021 door de kerk werd opgericht naar aanleiding van het rapport van CIASE. Zo begeleidt De Navacelle honderden religieuze mannen en vrouwen die misbruik hebben ondergaan binnen religieuze instituten.
“Hun getuigenissen zijn van onschatbare waarde om maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat dit niet meer gebeurt.”
Broeders van Sint-Jan
De Navacelle richt zich met name op de gevallen van de gemeenschap van de Broeders van Sint-Jan.
In 2013 kwamen onthullingen over het misbruik van de oprichter - de Franse Dominicaanse pater Marie Dominique Philippe - naar buiten. Hij was toen al overleden.
Volgens een rapport uit 2023 van de Broeders van Sint-Jan had Philippe in 40 jaar tijd een systeem van wijdverbreide overheersing opgezet dat had geleid tot sektarische relaties in een besloten gemeenschap en een aanzienlijk aantal gevallen van seksueel misbruik. Veel leden hadden anderen hetzelfde misbruik aangedaan als zijzelf hadden ondergaan.
Geen serieus onderscheidingsvermogen
“Deze jonge gemeenschap wekte enthousiasme op, maar er werd geen serieus onderscheidingsvermogen uitgeoefend. Er was geen solide basis om de kwetsbaarheden van sommigen van hen te detecteren. Het idee was dat de Heilige Geest aan het werk was. Het was een zeer onverantwoordelijke aanpak.”
Daarom, zo wees De Navacelle erop, “kregen veel kwetsbare jongeren zo een pseudo-theologische opvoeding die gericht was op ‘de vriendschapsliefde’ zoals bedacht door Philippe.”
Voor de kerk van 2050
Voor De Navacelle is het bestrijden van de crisis van misbruik een teaminspanning in elk land. In Frankrijk werkt hij samen met zuster Véronique Margron aan de follow-up van alle getuigenissen die door CIASE zijn verzameld.
“We werken voor de kerk van 2050,” concludeerde Navacelle. “Misbruiken hebben altijd bestaan en zullen altijd bestaan. Maar vandaag de dag is iedereen zich veel bewuster van de dramatische gevolgen die ze hebben voor het leven van slachtoffers. Dit stelt ons in staat om barrières op te werpen. Er is veel werk verzet. We moeten waakzaam blijven, anders gebeurt het opnieuw.”