Parijs, 4 november 2021 - Jean-Marc Sauvé, voorzitter van de onafhankelijke onderzoekscommissie voor seksueel misbruik in de Katholieke Kerk in Frankrijk (CIASE), ziet geen oorzakelijk verband tussen het verplichte priestercelibaat en seksueel misbruik van minderjarigen.
“Het is echter mogelijk dat er een overdreven idee van het celibaat bestond, dat de invloed van de clericale daders op hun slachtoffers kan hebben begunstigd en versterkt”, zegt Sauvé in een vandaag gepubliceerd interview met Die Tagespost. Hij verwijst daarmee naar het clericalisme en een perversie van de traditionele visie van de priester als ‘andere Christus’.
Ongeacht het milieu betekent seksueel misbruik van minderjarigen “altijd misbruik van een bestaande gezags- en opvoedingsrelatie”, benadrukt Sauvé. Elk sociaal milieu heeft ook “zijn eigen kwetsbaarheden en risico's”: in de sport, toegang van de volwassene tot het lichaam van de minderjarige; op school, toegang tot het intellect; in de kerk, toegang tot het geweten. “Veel meer dan het celibaat verklaart deze toegang tot het geweten - dat wil zeggen tot het meest intieme deel van de mens - het seksueel misbruik in de Kerk”, aldus de voormalige bestuursrechter en vicevoorzitter van de Franse Raad van State (Conseil d’État).
Ook al is het celibaat op zich geen risicofactor, toch is de commissie-Sauvé voorstander van het onderzoeken van de mogelijkheid van gehuwde priesters omdat het volgens de CIASE-voorzitter een “overdrijving van de [betekenis van de] priester[figuur] kan tegengaan”.
De CIASE werd samengesteld in opdracht van de Franse bisschoppen en religieuze oversten. Als model diende de Nederlandse commissie onder leiding van Wim Deetman, die er steeds op hamerde onafhankelijk te zijn.
Vorige maand verscheen het CIASE-rapport met daarin schokkende cijfers. Volgens het onderzoek zijn de slachtoffers van geweld door geestelijken in Frankrijk voor 80 procent mannen - terwijl dat in de Franse samenleving als geheel voor 40 procent is. Sauvé legt uit dat priesters “al heel lang toegang hebben tot jongens, bijvoorbeeld via misdienaars of in katholieke scholen”; het zou volgens hem echter naïef zijn te geloven dat dit de enige verklaring is.
Sauvé noemt seksuele voorkeur als een andere factor. Zich vastleggen op homoseksualiteit als verklaring voor misbruik is echter “zeer delicaat”. “Je zou dan net zo goed kunnen zeggen dat de heteroseksuele geaardheid van een priester verklaart waarom hij een meisje aanrandt." Een oorzakelijk verband tussen seksuele geaardheid en aanranding kan volgens de ‘Franse Deetman’ niet worden bewezen. Niettemin is het aandeel van homoseksuelen onder de daders “hoog, veel hoger dan in de algemene bevolking en ook in de clerus zelf”.
Momenteel zijn de Franse bisschoppen in Lourdes voor hun jaarlijkse herfstvergadering bijeen om het CIASE-rapport te bespreken.
In Italië gaan er steeds meer stemmen op om een onafhankelijk onderzoek zoals dat van Nederland en Frankrijk in te stellen. Trouw schrijft dat een dergelijk initiatief niet gesteund wordt door de kerkelijke hiërarchie van Italië.