Pope Francis (3rd L) celebrates Christmas Eve Mass on the day of the opening of the Holy Door of St Peter's Basilica, to mark the launch of the Jubilee 2025, a year of Catholic celebrations set to draw more than 30 million pilgrims to Rome, at the Vatican, on December 24, 2024. Remo Casilli / POOL / AFP

Rome, 24 december 2024Het Jubileum 2025 is vanavond officieel van start gegaan met het ceremonieel van de opening van de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad door paus Franciscus. Traditiegetrouw gebeurde dat bij aanvang van de nachtmis van het hoogfeest van de Geboorte des Heren. 

De Romeinse pontifex, zittend in een rolstoel, werd voortgeduwd door de Heilige Deur, die zich bevindt aan de rechterkant van het portaal dat de voorhal scheidt van de kerkruimte van het enorme bouwwerk. Daarmee gaf hij het startsein van de pelgrimage die miljoenen katholieken uit heel de wereld zullen ondernemen naar Rome, de stad waar zich de graven bevinden van de apostelen Petrus en Paulus, en van talloze andere heiligen. 

Wie door de Heilige Deur loopt kan een volle aflaat verdienen, ter kwijtschelding van de straffen in het vagevuur. Ook symboliseert het gaan door de Heilige Deur een nieuwe toewijding aan de navolging van Christus, die in het Johannes-evangelie van Zichzelf zegt: “Ik ben de deur en wie door Mij binnenkomt, zal gered worden” (Joh. 10,9).

Nadat de paus door de Heilige Deur was gegaan, volgde een groep van tien kinderen en hun begeleiders uit diverse culturen van de wereld. Daarna volgde een lange processie van kardinalen en bisschoppen. Onderwijl zong het koor de Hymne van het Jubileum 2025: Pellegrini di speranza ('Pelgrims van de hoop').

De hoofdcelebrant aan het altaar van de aansluitende nachtmis was de kardinaal van de hoogste rang, de 90-jarige Italiaanse kardinaal-bisschop Giovanni Battista Re, deken van het College der Kardinalen. Paus Franciscus kan vanwege zijn slechte knieën niet zelf de mis opdragen. Wel verricht hij het openingsgebed, spreekt hij de homilie uit en geeft hij de slotzegen. 

Encyclopedie:  Jubileum

In Rome zullen er in totaal vijf Heilige Deuren worden geopend. Op initiatief van paus Franciscus is er een gemaakt voor de kapel van de Rebibbia-gevangenis; deze zal op 26 december plechtig opengaan. De Heilige Deuren van de overige drie pauselijke grootbasilieken zullen door hun aartspriesters worden geopend op drie verschillende dagen in de komende kersttijd. 

Het allereerste katholieke Heilige Jaar 1300 was ingesteld door paus Bonifatius VIII ter viering van de Menswording van God. Ook het huidige jubeljaar viert de Incarnatie. Volgens de christelijke jaartelling is het immers 2025 jaar geleden dat Christus werd geboren. De vorige keer dat dit groots een jaar lang werd gevierd was in het jaar 2000. De volgende keer zal zijn in 2050. Maar dat is niet het volgende jubeljaar, want dat vindt al in 2033 plaats. Dat jubileum zal gedenken dat Christus tweeduizend jaar daarvoor de schepping verloste met zijn kruisdood en verrijzenis; de laatste keer dat de Katholieke Kerk dat een jaar lang deed was in 1983. 

De stad Rome bereidt zich voor op meer dan 30 miljoen bezoekers uit de hele wereld. Het katholieke mega-evenement, dat op 6 januari 2026 door de paus zal worden afgesloten, bestaat uit een reeks godsdienstige, culturele en sociale bijeenkomsten en manifestaties.

De paus doet alsof hij de deur openduwt; in werkelijkheid wordt de deur door een aangebracht mechanisme geopend.