Het overlijden overleven: Hoe ga je om met de dood van je partner in een actief gezinsleven?
Je hebt een druk gezinsleven, maar dan wordt je partner ziek. Het overkwam Emilie van Karnebeek en Xandra Niehe, te gast in het programma Spraakmakers. Beiden verloren zij uiteindelijk hun man. Ze schreven het boek Het overlijden overleven. Emilie: ‘Aan mijn kinderen vertellen dat hun vader was overleden, was het ergste moment uit mijn leven. Hoe goed je ook denkt voorbereid te zijn.’ In het boek geven de twee vrouwen praktische tips over het leven na de dood van een partner.
Op de foto Xandra voorop in een groene blouse en achter haar Emillie.
Je wenst het niemand toe: Een partner verliezen terwijl je jonge kinderen hebt. Voor Emilie en Xandra is het realiteit. Ze kwamen erachter dat ze een hoop praktische zaken niet wisten. Het bleek een goede reden voor het schrijven van het boek Het overlijden overleven, waarmee ze hopen andere weduwen en weduwnaars te helpen.
Onverzekerd
Zo kwam Emilie erachter dat ze niet meer verzekerd was. Emilie: ‘Achteraf bleek dat we onverzekerd rondliepen. Het was handig geweest als ik had geweten dat ik dit zo snel na de dood van mijn man geregeld moest hebben. En ook het uitwisselen van wachtwoorden bijvoorbeeld. Ik kon niet meer internetbankieren.’
'Ik kon niet meer internetbankieren'
Hoe vertel je het de kinderen?
De man van Emilie was bijna zes jaar ziek. ‘Mijn kinderen waren 12, 10 en 8 jaar toen mijn man overleed. Het moment om dit aan ze te vertellen was zo ongeveer het ergste moment uit mijn leven. Hoe goed je ook denkt voorbereid te zijn, uiteindelijk loopt dat toch anders.’
Xandra weet dit moment nog goed en zou willen dat ze dat anders had gedaan: ‘Kinderen willen graag zo normaal mogelijk zijn. Ons boek heeft onder meer do’s and dont’s. Ik haalde mijn zoon eerder van school en daardoor kwam hij in de spotlight te staan. Dat was juist niet fijn voor hem. Ik had ook een half uur kunnen wachten en het hem toen kunnen vertellen. Dat was voor hem fijner geweest. Ook al is er geen verkeerde manier, het zijn dingen om over na te denken.’
Bij Xandra was haar kind 7 toen haar man stierf aan de ziekte ALS. ‘Mijn kind kon steeds meer, en mijn man steeds minder. Mijn zoon zette bijvoorbeeld koffie voor mijn man, als ik het even niet kon doen. Een kinderpsycholoog stond mij bij om te helpen wat ik mijn kind wel of niet vertelde. Zo wist hij bijvoorbeeld niet meteen dat zijn vader een ziekte had waaraan hij uiteindelijk zou sterven.’
Pijnlijk
Emilie vertelt: ‘Je bent in één keer weduwe. Je krijgt ‘harde post’ door de brievenbus van allerlei instanties. Ik was weduwe, maar voelde me nog niet zo. Emotioneel was ik daar nog niet. Mijn zoon kreeg post van de bank en daarop stond ‘wees’. Dit klopte natuurlijk niet.’
Ook Xandra kwam voor pijnlijke momenten te staan. ‘Voor de kinderen moesten er nieuwe paspoorten komen. De ambtenaar vroeg mij: waar is de vader? Terwijl hij kon zien in het systeem dat mijn man was overleden. De ambtenaar schreef op het formulier met een dikke stift: ‘Vader dood’. We waren alle drie met stomheid geslagen.’
'Ik haalde mijn zoon eerder van school en daardoor kwam hij in de spotlight te staan'
Weer gelukkig worden
Emilie en Xandra zijn allebei hun man zo’n tien jaar geleden verloren. Het allesoverheersende verdriet wordt minder, maar het missen niet. Emilie: ‘Vooral bij mijlpalen voor de kinderen, zoals afstuderen, op reis gaan en je kind uitzwaaien. Dat went niet. Dit soort gevoelens komen in het boek uitgebreid aan bod om andere weduwen en weduwnaars te helpen. Elkaar veel liefde geven en dicht bij elkaar blijven is belangrijk. Zo legde ik aan mijn kinderen uit: ‘Papa wil niets liever dan dat wij uiteindelijk weer gelukkig worden. Dat betekent niet dat we niet meer aan hem kunnen denken. Het mag er allebei zijn.’
De aflevering van Spraakmakers is terug te luisteren als podcast. Het gesprek met Emilie en Xandra start op 1:11:20.