Wenen, 22 januari 2025 – De invloedrijke Oostenrijkse kardinaal Christoph Schönborn O.P. is vandaag 80 jaar geworden; dat betekent dat hij zijn recht heeft verloren om aan een conclaaf deel te nemen. Ook gaat hij vandaag met emeritaat als aartsbisschop-metropoliet van Wenen, dat hij sinds 1995 was. Hoewel hij vijf jaar geleden zijn voor 75-jarigen verplichte ontslag indiende, liet paus Franciscus hem tot vandaag zitten op de zetel van Wenen.
Sinds het begin van Franciscus’ pontificaat heeft kardinaal Schönborn een belangrijke rol gespeeld als bemiddelaar en theologische vertolker van het beleid van de Argentijnse paus, zoals de pastorale omgang met mensen in irreguliere relaties en synodaliteit.
Christoph Maria Michael Hugo Damian Peter Adalbert Schönborn is een telg van de Boheemse linie van de adellijke familie Schönborn. Hij werd op 22 januari 1945 geboren in Vatislaw (Schloss Skalken) in Sudetenland, dat toen nog tot het Derde Rijk behoorde en nu Tsjechisch is.
Dominicaan
Schönbron trad als jonge twintiger toe tot de Orde der Predikers (Dominicanen); eind 1970 werd hij tot priester gewijd.
De dominicaan nam in Wenen het roer over midden in het misbruikschandaal rond zijn voorganger Hans Hermann Groer. Er volgden moeilijke jaren waarin Schönborn de lokale kerk, die ook verdeeld was door eerdere bisschopsbenoemingen, naar rustiger vaarwater leidde. Hij werd in 1998 tot kardinaal verheven en werkte als herder en crisismanager op vele niveaus om nieuw vertrouwen te winnen.
Toen in 2010 nog meer gevallen van misbruik bekend werden en wereld en kerk schokten, pleitte Schönborn als voorzitter van de Oostenrijkse Bisschoppenconferentie resoluut voor uitgebreide opheldering en preventie. Conflicten met de Romeinse Curie ging hij daarbij niet uit de weg. Het model dat hij initieerde met duidelijke richtlijnen en een onafhankelijke commissie trok internationale aandacht, net als zijn benadering van slachtoffers van clericaal geweld, bijvoorbeeld in een tv-interview met theologe Doris Wagner in 2019.
Catechismus
Schönborn was hoogleraar dogmatiek in het Zwitserse Fribourg toen hij in 1987 door paus Johannes Paulus II werd aangesteld als redactiesecretaris van de Catechismus van de Katholieke Kerk. Hij beschreef dit werk onder leiding van kardinaal Joseph Ratzinger later als “misschien wel het meest intensieve van mijn leven”. Hij heeft zijn passie voor de schatkamer van het geloof nooit losgelaten. Op zijn initiatief werd de jongerencatechismus Youcat gepubliceerd, nog steeds een van de best verkochte katholieke boeken.
Schönborns ambtsperiode ging gepaard met duidelijke veranderingen in kerk en samenleving. Jaren geleden sprak hij al over de overgang van een populaire kerk naar een “besluitvormende kerk van overtuigde christenen”.
Zijn pastorale concept wordt gekenmerkt door een poging tot spirituele vernieuwing – en door de overtuiging dat christenen opnieuw missionair moeten leven. Zijn wekelijkse geestelijke en sociaal-politieke commentaren in twee grote Oostenrijkse dagbladen werden goed gelezen. De kardinaal is ook sterk aanwezig op sociale media.
Amoris laetitia
Schönborn, die katholieken altijd herinnert aan hun joodse wortels, is ook actief geweest in de christelijk-joodse dialoog op mondiaal niveau. Schönborn was lid van een aantal autoriteiten van de Apostolische Stoel en was vele jaren lid van de Synodale Raad. Hij nam deel aan negen assemblees van de Bisschoppensynode, met als hoogtepunt die over het gezin. Op verzoek van Franciscus presenteerde hij in 2016 de postsynodale apostolische exhortatie Amoris laetitia aan de wereldpers.