Angelo Sodano

Rome, 28 mei 2022 - De Italiaanse curiekardinaal Angelo Sodano is gisteravond op 94-jarige leeftijd overleden in een ziekenhuis waar hij met COVID-19 was opgenomen. Sodano werkte een halve eeuw in de diplomatieke dienst van de Heilige Stoel. Als staatssecretaris diende twee pausen, Johannes Paulus II (1978-2005) en Benedictus XVI (2005-2013). Van 2005 tot 2019 was hij deken van het Kardinalencollege.

Angelo Sodano werd op 23 november 1927 geboren in Isola d’Asti, regio Piemonte. Hij was de zoon van een landeigenaar en christendemocratische parlementariër. In 1950 werd hij priester gewijd voor het bisdom Asti. Hij was slechts korte tijd pastoraal werkzaam. Zijn bisschop stuurde hem al snel naar Rome om door te studeren. In 1959 trad Sodano toe tot de diplomatieke dienst van de Heilige Stoel. Zijn eerste posten waren de apostolische nuntiaturen in Ecuador, Uruguay en Chili. In 1978 werd hij bisschop gewijd. 

Sodano’s eerste positie als apostolisch nuntius was in Chili, waar hij in 1977 naartoe was gestuurd. In 1978 en ‘79 hielp hij bij de regeling van het grensgeschil tussen Chili en Argentinië diep in het zuiden van het land. De militaire junta in Buenos Aires stond toen op het punt de oorlog te verklaren. Beschuldigingen indertijd dat hij als ambassadeur van de paus niet voldoende afstand had gehouden tot dictator Augusto Pinochet bleken achteraf onterecht. Hij had zich herhaaldelijk uitgesproken tegen de gewelddaden van het regime en gepleit voor de eerbiediging van de mensenrechten.

Terug in Rome werd Sodano in 1989 benoemd tot secretaris van de sectie Betrekkingen met de Staten. In die functie maakte hij de val van de Berlijnse Muur mee. In 1991 werd hij staatssecretaris. In dat jaar creëerde Johannes Paulus II hem kardinaal.

Sodano, opvolger van kardinaal Agostino Casaroli, vergezelde de Poolse paus op 53 van diens buitenlandse reizen. Onder hem verliep het internationaal politiek beleid van het Vaticaan betrekkelijk soepel en zonder problemen. Het was Johannes Paulus zelf die de meeste politieke aandacht trok.

Na zijn verkiezing tot paus benoemde Benedictus XVI Sodano in april 2005 opnieuw tot staatssecretaris. In het najaar van 2006 maakte Ratzinger zijn eigen vertrouweling, kardinaal Tarcisio Bertone, tot ‘tweede man in het Vaticaan’. De salesiaan Bertone, evenals Sodano afkomstig uit Piemonte, slaagde er echter nooit in uit de schaduw van zijn voorganger te treden. Naar verluidt zou Sodano het zijn opvolger vaak moeilijk hebben gemaakt omdat hij Bertone niet geschikt achtte. 

Hoewel zijn relatie met Ratzinger niet als vrij van spanningen werd beschouwd, nam Sodano het als kardinaal-deken op zich om Benedictus XVI openlijk te steunen tijdens de Vatileaks-affaire: “Heilige Vader, het volk van God staat achter u en zal zich niet laten beïnvloeden door de roddels van de heersende opinies”, verklaarde hij tijdens de paasmis in 2010. Het feit dat zijn gebruik van het woord ‘roddel’ werd geïnterpreteerd als een toespeling op de toen openbaar geworden beschuldigingen van misbruikslachtoffers, bracht het Vaticaan ertoe te verklaren dat Sodano deze niet had bedoeld, maar eerder de speculaties rond Vatileaks. Niettemin doken in 2011 en opnieuw in de zomer van 2018 beschuldigingen op dat de machtige man in het Vaticaan er herhaaldelijk naar had gestreefd de kerk als instelling te beschermen in plaats van misbruikslachtoffers te helpen en de waarheid aan het licht te brengen, zowel toen de beschuldigingen tegen Marcial Maciel (1920-2008), stichter van de Legionairs van Christus, aan het licht kwamen als na de eerste onderzoeken naar misbruik en mishandeling in katholieke instellingen in Ierland.

Op zijn 92e verjaardag in december 2019 ontsloeg het Kardinalencollege Sodano van zijn taak als deken - voordien een ambt voor het leven - en koos in zijn plaats kardinaal Giovanni Battista Re.

Card Sodano