Jozef Tomko

Rome, 8 augustus 2022 - Kardinaal Jozef Tomko is vanochtend op 98-jarige leeftijd in Rome overleden. Op het moment van zijn overlijden was de Slowaakse geestelijke 's werelds oudste nog levende lid van het College van Kardinalen. Hij was een van de meest invloedrijke curieprelaten.

Tomko stierf in zijn appartement aan de Via della Conciliazione, waar hij werd verzorgd door een verpleegster na een ziekenhuisopname op 25 juni voor een nekwervelletsel, aldus Vatican News. Hij was op 6 augustus uit het Gemelli-ziekenhuis in Rome naar huis teruggekeerd.

Tomko werd in maart 2012 samen met kardinaal Julián Herranz Casado en kardinaal Salvatore De Giorgi door paus Benedictus XVI benoemd in een speciale commissie om de zogenoemde Vatileaks te onderzoeken. In hun geheim rapport zouden ze een seks- en chantageschandaal aan het licht hebben gebracht. 

Jozef Tomko, tot bisschop gewijd in 1979, was als vertrouweling van Sint-Johannes Paulus II bijna zes jaar secretaris-generaal van de Bisschoppensynode totdat hij door de Poolse paus in het consistorie van 25 mei 1985 kardinaal werd gecreëerd. Daarna werd hij benoemd tot prefect van de Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren. Hij bekleedde die functie tot aan zijn emeritaat in 2001. 

De daaropvolgende zes jaar was Tomko voorzitter van het Pontificaal Comité voor Internationale Eucharistische Congressen. In deze functie was hij als pauselijk gezant aanwezig bij verschillende internationale evenementen.

Kardinaal Tomko aanwezig tijdens pausbezoek aan zijn geboorteland (8 september 2021)

Tomko werd op 11 maart 1924 geboren in het kleine dorpje Udavské in het toenmalige Tsjecho-Slowakije. In 1943 begon hij in Bratislava aan priesteropleiding. Vanaf 1945 studeerde hij in Rome, waar hij aan de Pontificale Lateraanse Universiteit en de Pontificale Gregoriaanse Universiteit doctoraten in de theologie, het kerkelijk recht en de sociale wetenschappen behaalde.

In 1949 werd hij tot priester gewijd in de aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen. Als priester zette hij zijn studie voort, deed pastoraal werk en was later vicerector en rector van het Pontificaal College Nepomucenum, een theologisch seminarium voor mannen uit Tsjecho-Slowakije.

Tomko was ook medeoprichter van het Slowaakse Instituut van de Heilige Cyrillus en Methodius in Rome.

Vanaf 1962 was hij werkzaam bij de Congregatie voor de Geloofsleer. Later werd hij aangesteld als een van de speciale secretarissen van de allereerste assemblee van de Bisschoppensynode, die plaatsvond in 1967.

Als secretaris-generaal van de Bisschoppensynode bereidde hij drie gewone algemene assemblees voor, de bijzondere assemblee voor de toestand in de kerk van Nederland, en een buitengewone assemblee ter gelegenheid van de 20ste verjaardag van de sluiting van het Tweede Vaticaans Concilie.

Tomko was kardinaal-priester van de Basilica di Santa Sabina all’Aventino. In die hoedanigheid legde hij as op het hoofd van de paus tijdens de jaarlijkse avondmis van Aswoensdag in deze oude basiliek op de Aventijn.

This photo taken and handout on March 6, 2019 by the Vatican Media shows Cardinal Jozef Tomko (R) marking the sign of the cross with ashes on the forehead of Pope Francis during Ash Wednesday mass, which opens Lent, the forty-day period of abstinence and deprivation for Christians before Holy Week and Easter, at the Santa Sabina church in Rome.