Constans, zoon van Constantijn de Grote, was Romeins keizer van 333 tot 350.

Jeugd

Flavius Iulius Constans werd circa 323 geboren als de derde zoon van keizer Constantinus I en diens gemalin Fausta. Hij kreeg een christelijke opvoeding en werd opgeleid door de meest vermaarde retoren van zijn tijd. In 333 werd hij tot caesar benoemd en belast met het bestuur over Italia.

Broers

Toen de onrust van zijn vaders dood tot bedaren was gekomen, nam hij evenals zijn broers Constantinus II en Constantius II de titel Augustus aan. Op een conferentie in Viminacium (in het huidige Servië) in de zomer van 338 werd het Romeinse Rijk verdeeld over de drie gebroeders en hun neef Dalmatius. Constans kreeg daarbij de heerschappij over Africa, Italia, Pannonia en Illyricum. Toen in 337 Dalmatius overleed nam Constans diens gebiedsdelen Thracia, Achaea en Macedonia over.

Heerser van het Westen

Constans voelde zich bevoogd door zijn broer Constantinus II, die aanspraak maakte op Italia en Africa. Al spoedig brak tussen hen beiden oorlog uit. Constantinus II viel Italia binnen, maar werd daar in 340 verslagen door Illyrische troepen die door Constans waren gestuurd. Constantinus II sneuvelde op de vlucht in een rivier bij Aquileia. Zijn rijksdelen werden door Constans overgenomen, waardoor deze voortaan over het gehele Westen heerste.

Vrede

Constans wist in het Westen een duurzame vrede te bewerkstelligen. De enige onrust werd veroorzaakt door een invasie van Franken in 341, die hij succesvol terugdrong, en enige reuring in Britannia, dat hij in 343 bezocht.

Katholiek

Hoewel hij zijn broer Constantius II als een gevaarlijke rivaal beschouwde, kwam het nooit tot een gewapende krachtmeting. Op godsdienstig gebied waren de beide keizers elkanders tegenstanders. Constans was aanhanger van het orthodoxe katholieke geloof en bestreed daarom het arianisme, waarvan de gematigde stromingen beschermd werden door Constantius. Constans regelde dat de verbannen Athanasius, de heilige bisschop van Alexandrië, naar zijn diocees in Egypte kon terugkeren. Hij schonk veel aan de Katholieke Kerk en verbood heidense cultussen, waaronder ook de voormalige staatsreligie.

Respect en antipathie

Constans dwong respect af door zijn moed op het slagveld en zijn politieke slagvaardigheid. Toch verspeelde hij de sympathie van zijn legers vanwege zijn ontvankelijkheid voor vleierij, zijn homoseksualiteit en zijn wrede uitspattingen.

Vermoord bij usurpatie

Toen zijn Brits-Frankische legeraanvoerder Magnus Magnentius in Gallia tegen hem in opstand kwam en een greep naar de macht deed, moest hij vluchten. In de steek gelaten door zijn eigen manschappen werd Constans in 350 in de Pyreneeën vermoord.