Sint Genesius was een acteur aan het hof van keizer Diocletianus. Ingehuurd om de christenen te bespotten, bekeerde hij zich uiteindelijk zelf tot het christendom. Hij werd hierop gevangengenomen en gedood.

's Keizers gunst

Over het leven van Sint Genesius is – zoals het geval is met de meeste vroegchristelijke martelaren – weinig bekend. De vroegste bron voor zijn leven dateert uit de zevende eeuw en werd gevonden in een Handelingen der Heiligen. Hij zou aan het hof van keizer Diocletianus acteur, komiek en toneelschrijver zijn geweest. In 303 zou de keizer, die zelden in Rome was, naar Rome komen om er zijn twintigjarig regeringsjubileum te vieren. Ter gelegenheid hiervan zou Genesius een toneelstuk hebben geschreven dat de bespotting van de christenen tot hoofdthema had. Hij hoopte hiermee in Diocletianus' gunst te komen. Mogelijk hoopte hij een positie te verwerven aan het hof van de keizer in Nicomedia.



Catechese

Om een succesvoller toneelstuk te kunnen schrijven, deed Genesius het bij enkele christenen voorkomen alsof hij voornemens was zich te bekeren. Hij hoopte dat een grondige catechese zou kunnen bijdragen aan het succes van zijn toneelstuk. Toen hij genoeg materiaal verzameld had, meldde hij zich weer af als catechisant. Terwijl hij aan de slag ging met de voorbereidingen voor het toneelstuk, liet het christelijk gedachtegoed hem evenwel niet los. Tijdens de opvoering, Diocletianus zat op de eerste rij, speelde Genesius een zieke man, die smeekte om gedoopt te worden. Terwijl een acteur die door moest gaan voor een christelijk priester het water over Genesius hoofd liet lopen, voelde Genesius opeens dat hij werkelijk in Christus geloofde.

Hemelse Koning

Volgens de overlevering zou Genesius vervolgens tot de keizer gezegd hebben: “Ik kwam hier om een wereldlijk keizer te behagen, maar ik heb enkel mijn Hemelse Koning behaagd. Ik kwam hier om U aan het lachen te maken, maar ik heb enkel God en zijn engelen een plezier gedaan. Vanaf nu, geloof mij, zal ik nooit meer dit Grote Mysterie bespotten. Ik weet dat de Heer Jezus Christus de Ware God is, en het Licht en de Waarheid en de Genade voor al diegenen die Zijn doopsel mochten ontvangen. O, grote keizer, geloof toch ook in deze wonderen. Ik zal U onderrichten en gij zult weten dat de Heer Jezus Christus de Ware God is”.

Martelaarschap

Meteen hierop zou Diocletianus Genesius in de boeien hebben laten slaan. Hij werd gemarteld ten einde hem te laten offeren aan de heidense goden. Dit zou Genesius hebben geweigerd, waarna hij werd onthoofd. Hij werd begraven op de begraafplaats van Sint Hippolytus aan de Via Tiburtina. Zijn relieken worden bewaard in de Santa Susanna alle Terme di Diocleziano en in de Sint-Laurens buiten de muren.

Iconografie en patronaat

Sint Genesius wordt vaak afgebeeld met in zijn hand een masker. Hij is de patroonheilige van de toneelspelers, dansers, clowns, advocaten en slachtoffers van martelingen. De Katholieke Kerk gedenkt hem op 25 augustus. In Nederland is een aantal katholieke toneelverenigingen naar hem genoemd.

Het RKK-programma Katholiek Nederland TV besteedde op 15 februari aandacht aan de toneelverenging St. Genesius in Poeldijk: