Onder koning Willem II kwam een grondwet tot stand die de Katholieke Kerk meer vrijheid gaf. Dat kwam vooral tot uiting door het herstel van de bisschoppelijke hiërachie in 1853, waarbij katholiek Nederland werd opgedeeld in zeven bisdommen. Tussen 1853 en 1963 emancipeerden de katholieken zich succesvol ten opzichte van de protestanten. Na 1963 ontstond onder clerus en leken grote verdeeldheid over de hervormingen van Vaticanum II. 

Zie verder het uitgebreide artikel Nederlandse kerkgeschiedenis.