In de Litanie van Loreto wordt Maria aangeroepen met al haar officiële titels. De litanie is mogelijk ontstaan bij het Heiligdom van Loreto en dankt aan dat vermoeden haar naam.

Geschiedenis

De litanie als gebedsvorm is door de christenen overgenomen uit het jodendom. Het bestaat uit een reeks aanroepingen die door een voorganger worden opgezegd, gevolgd door een repeterend antwoord van de gelovigen, zoals als 'bid voor ons' of 'ontferm U over ons'. In de middeleeuwen ontstond er een ware wildgroei aan litanieën. Elke geloofsgemeenschap beschikte over een aantal eigen smeekbeden. Vermoedelijk is de Litanie van Loreto (Latijn: Litania Lauretana) op die wijze ontstaan bij het Mariaheiligdom in Loreto, maar bronnen voor die stelling ontbreken. De Litanie wordt gebeden aan het einde van de Rozenkrans, maar ook bij het Marialof.

Oudste manuscript

Lange tijd was het zogenoemde Dillingen-manuscript (genoemd naar de Duitse stad Dillingen, waar het wordt bewaard) uit de 15de eeuw het oudst bekende manuscript (Letania Loretana. Ordnung der Letaney von unser lieben Frawen wie sie zu Loreto alle Samstag gehalten). Later onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat de tekst in elk geval teruggaat tot de 12de eeuw.

Latere toevoegingen

Aan de oorspronkelijke tekst zijn door latere pausen nog een aantal nieuwe titels toegevoegd. Zo voegde paus Pius V in 1571, na de gewonnen zeeslag bij Lepanto (waarbij de christelijke coalitie de Ottomanen versloeg) de titel 'Hulp der Christenen' toe. In de 19de eeuw was het paus Leo XIII die de litanie verrijkte met de titel 'Koningin van de Heilige Rozenkrans'. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog voegde paus Benedictus XV de titel 'Koningin van de Vrede' toe. De titel 'Moeder van de Kerk' was – aan het slot van de derde zitting van het Tweede Vaticaans Concilie – aan Maria toegekend door paus Paulus VI. Zijn opvolger paus Johannes Paulus II voegde de titel vervolgens toe aan de litanie.

Tekst

Heer, ontferm U over ons. Heer, ontferm U over ons.

Christus, ontferm U over ons. Christus, ontferm U over ons.

Heer, ontferm U over ons. Heer, ontferm U over ons.

Christus, aanhoor ons. Christus, aanhoor ons.

Christus, verhoor ons. Christus, verhoor ons.

God, hemelse Vader, ontferm U over ons.

God, Zoon, Verlosser van de wereld, ontferm U over ons.

God, heilige Geest, ontferm U over ons.

Heilige Drievuldigheid, één God, ontferm U over ons.

Heilige Maria, bid voor ons.

Heilige Moeder van God, bid voor ons.

Heilige Maagd der maagden, bid voor ons.

Moeder van Christus, bid voor ons.

Moeder van de Kerk, bid voor ons.

Moeder van de goddelijke Genade, bid voor ons.

Allerreinste Moeder, bid voor ons.

Zeer kuise Moeder, bid voor ons.

Maagdelijke Moeder, bid voor ons.

Onbevlekte Moeder, bid voor ons.

Beminnelijke Moeder, bid voor ons.

Bewonderenswaardige Moeder, bid voor ons.

Moeder van goede raad, bid voor ons.

Moeder van de Schepper, bid voor ons.

Moeder van de Zaligmaker, bid voor ons.

Allervoorzichtigste Maagd, bid voor ons.

Eerwaardige Maagd, bid voor ons.

Lofwaardige Maagd, bid voor ons.

Machtige Maagd, bid voor ons.

Goedertieren Maagd, bid voor ons.

Getrouwe Maagd, bid voor ons.

Spiegel van gerechtigheid, bid voor ons.

Zetel van Wijsheid, bid voor ons.

Oorzaak van onze Blijdschap, bid voor ons.

Geestelijk vat, bid voor ons.

Eerwaardig vat, bid voor ons.

Heerlijk vat van godsvrucht, bid voor ons.

Mystieke roos, bid voor ons.

Toren van David, bid voor ons.

Ivoren toren, bid voor ons.

Gouden huis, bid voor ons.

Ark van het verbond, bid voor ons.

Deur van de hemel, bid voor ons.

Morgenster, bid voor ons.

Heil van de zieken, bid voor ons.

Toevlucht van de zondaren, bid voor ons.

Troosteres van de bedroefden, bid voor ons.

Hulp van de christenen, bid voor ons.

Koningin van de engelen, bid voor ons.

Koningin van de aartsvaders, bid voor ons.

Koningin van de profeten, bid voor ons.

Koningin van de apostelen, bid voor ons.

Koningin van de martelaren, bid voor ons.

Koningin van de belijders, bid voor ons.

Koningin van de maagden, bid voor ons.

Koningin van alle heiligen, bid voor ons.

Koningin zonder erfsmet ontvangen, bid voor ons.

Koningin in de hemel opgenomen, bid voor ons.

Koningin van de heilige rozenkrans, bid voor ons.

Koningin van het gezin, bid voor ons.

Koningin van de vrede, bid voor ons.

Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt, spaar ons Heer.

Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt, verhoor ons Heer.

Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt, ontferm U over ons.

Bid voor ons, Moeder van God, opdat wij de beloften van Christus waardig worden.

Laat ons bidden. Heer God, wij bidden U: geef ons, uw dienaren, dat wij ons mogen verheugen in een bestendige gezondheid van ziel en lichaam; mogen wij door de verheven voorspraak van de heilige Maria, die altijd maagd is gebleven, verlost worden van de tegenwoordige droefheid en de eeuwige vreugde genieten. Door Christus, onze Heer. Amen.



Latijnse tekst

Kyrie, eleison. Kyrie eleison.

Christe, eleison. Christe, eleison.

Kyrie, eleison. Kyrie eleison.

Christe, audi nos. Christe, audi nos.

Christe, exaudi nos. Christe, exaudi nos.

Pater de caelis, Deus, miserere nobis.

Filie, Redemptor mundi, Deus, miserere nobis.

Spiritus Sancte Deus, miserere nobis.

Sancta Trinitas, unus Deus, miserere nobis.

Sancta Maria, ora pro nobis.

Sancta Dei Genetrix, ora pro nobis.

Sancta Virgo virginum, ora pro nobis.

Mater Christi, ora pro nobis.

Mater Ecclesiae, ora pro nobis.

Mater Divinae gratiae, ora pro nobis.

Mater purissima, ora pro nobis.

Mater castissima, ora pro nobis.

Mater inviolata, ora pro nobis.

Mater intemerata, ora pro nobis.

Mater amabilis, ora pro nobis.

Mater admirabilis, ora pro nobis.

Mater boni Consilii, ora pro nobis.

Mater Creatoris, ora pro nobis.

Mater Salvatoris, ora pro nobis.

Virgo prudentissima, ora pro nobis.

Virgo veneranda, ora pro nobis.

Virgo praedicanda, ora pro nobis.

Virgo potens, ora pro nobis.

Virgo clemens, ora pro nobis.

Virgo fidelis, ora pro nobis.

Speculum iustitiae, ora pro nobis.

Sedes sapientiae, ora pro nobis.

Causa nostrae laetitiae, ora pro nobis.

Vas spirituale, ora pro nobis.

Vas honorabile, ora pro nobis.

Vas insigne devotionis, ora pro nobis.

Rosa mystica, ora pro nobis.

Turris Davidica, ora pro nobis.

Turris eburnea, ora pro nobis.

Domus aurea, ora pro nobis.

Foederis arca, ora pro nobis.

Ianua caeli, ora pro nobis.

Stella matutina, ora pro nobis.

Salus infirmorum, ora pro nobis.

Refugium peccatorum, ora pro nobis.

Consolatrix afflictorum, ora pro nobis.

Auxilium Christianorum, ora pro nobis.

Regina Angelorum, ora pro nobis.

Regina Patriarcharum, ora pro nobis.

Regina Prophetarum, ora pro nobis.

Regina Apostolorum, ora pro nobis.

Regina Martyrum, ora pro nobis.

Regina Confessorum, ora pro nobis.

Regina Virginum, ora pro nobis.

Regina Sanctorum omnium, ora pro nobis.

Regina sine labe originali concepta, ora pro nobis.

Regina in caelum assumpta, ora pro nobis.

Regina Sanctissimi Rosarii, ora pro nobis.

Regina familiae, ora pro nobis.

Regina pacis, ora pro nobis.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nobis, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.

Ora pro nobis, Sancta Dei Genetrix, ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Oremus. Concede nos famulos tuos, quaesumus, Domine Deus, perpetua mentis et corporis sanitate gaudere: et gloriosa beatae Mariae semper Virginis intercessione, a praesenti liberari tristitia, et aeterna perfrui laetitia. Per Christum Dominum nostrum. Amen.