Het oudtestamentische boek Micha bestaat voornamelijk uit onheils- en heilsorakels van JHWH. In één daarvan staat dat de Messias in Bethlehem geboren zal worden.

Kleine Profeten

De Hebreeuwse naam Micha betekent 'wie is als JHWH?'. Het boek Micha maakt deel uit van de Kleine Profeten. De profeet Micha, een jongere tijdgenoot van Jesaja, trad op in het koninkrijk Juda tussen 750 en 700 voor Chr.

Jeruzalem

Micha wordt in het boek gepresenteerd als een plattelandsbewoner, afkomstig uit Moreset, gelegen ten zuidwesten van Jeruzalem. Zijn taal is direct, op de man af, ruwer nog dan die van de boer Amos en zeker minder gecultiveerd dan die van de stadsbewoner Jesaja. Waarschijnlijk stond hij mondeling prekend tussen de mensen, misschien bij voorkeur op het Tempelplein in Jeruzalem. Hiervan getuigen de oproepen tot luisteren en horen, en de stukken in dialoogvorm of met aanhalingen van tegenwerpingen van de toehoorders.

Geest van JHWH

Alhoewel een verhaal van zijn roeping ontbreekt, is Micha zich sterk van zijn profetische taak bewust. Hij weet zich vervuld van de kracht van de geest van JHWH en onderscheidt zich scherp van de broodprofeten, die de mensen misleiden en naar de mond praten.

Structuur

De redactionele schikking van het boek springt duidelijk in het oog. Twee bundels bedreigende onheilswoorden wisselen af met twee bundels beloftevolle heilswoorden. Deze structuur en ook de meeste heilsprofetieën zijn waarschijnlijk niet van Micha zelf afkomstig, maar het werk van een latere redacteur.

Misstanden

Onvermoeibaar en onbevreesd wijst Micha op de zondigheid en de zieke plekken van zijn samenleving: krappe maten en vervalste weegschalen; onverzadigbare consumptiedrang; het opkopen van voorraden; geweld, bedrog en leugen; roofzucht en mensen hun vrijheid ontnemen om hun goederen te kunnen inpalmen; overvallen en moord; machtsmisbruik; volksleiders, priesters en profeten die slechts werken voor geld; groter vertrouwen op paarden, strijdwagens, burchten en zwarte kunsten dan op JHWH; afgodendienst; vermetel vertrouwen op de nabijheid van JHWH.

Oordeel

Micha dreigt met oordeel en straf als men de verbondstrouw niet eerbiedigt en JHWH niet erkent als de enige God. Ook Jeruzalem en zelfs de Tempelberg zullen dan niet gespaard blijven. Alleen als men zich bekeert tot JHWH zullen de vrede en de luister van vroeger weer terugkeren.

Bethlehem

In Micha 5:1 staat deze beroemde messiaanse profetie:

'U, Bethlehem in Efrata,

al bent u klein onder Juda's stammen,

toch zal er, zeg Ik,

iemand uit u voortkomen die over Israël gaat heersen.'

Deze orakeltekst wordt aangehaald in het Mattheüs-evangelie. Koning Herodus vraagt aan de schriftgeleerden waar de Messias geboren zou worden. Zij antwoorden 'Bethlehem' en verwijzen daarbij naar citeren daartoe Micha 5:1. 

Met dank aan de Katholieke Bijbelstichting (KBS) die de 'Inleiding op het boek Micha' (Willibrordvertaling van de Bijbel, uitgave 1995) welwillend ter beschikking heeft gesteld voor verwerking in dit lemma.