Nathanaël was een discipel van Jezus. Vermoedelijk is hij dezelfde als de apostel Bartholomeüs.

Discipel van Jezus

Nathanaël of Natanaël was een discipel van Jezus. Van deze figuur is alleen sprake in het Johannes-evangelie. Daar wordt verteld hoe Jezus hem een 'echte Israëliet' en een 'man zonder bedrog' noemt. Nathanaël komt tot geloof en belijdt dat Jezus de Zoon van God is en de koning van Israël.

Bartholomeüs

Vermoedelijk is Nathanaël dezelfde als de apostel Bartholomeüs. In de apostellijsten van de Synoptici (Mt 10, Mc 3, Lc 6) staat diens naam achter die van Filippus. In het Johannes-evangelie (Joh 1,43-51) is Filippus degene die Nathanaël bij Jezus brengt. Ervan uitgaande dat ook Nathanaël bij de Twaalf Apostelen hoorde, achtte de traditie hem dezelfde te zijn als de apostel Bartholomeüs.

Roeping van Filippus en Nathanaël

Joh 1,43-51:

De volgende dag, toen Hij besloten had om naar Galilea te gaan, ontmoette Hij Filippus. 'Volg Mij', zei Jezus tegen hem. Filippus was afkomstig uit Betsaïda, de stad waar ook Andreas en Petrus vandaan kwamen. Filippus ging Natanaël opzoeken en zei tegen hem: 'Degene over wie Mozes in de Wet en ook de profeten hebben geschreven, die hebben we gevonden: Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazaret.' 'Nazaret?' zei Natanaël. 'Kan daar iets goeds vandaan komen?' Maar Filippus hield vol: 'Kom mee en je zult het zien.' Jezus zag dat Natanaël naar Hem toe kwam en zei over hem: 'Daar heb je een echte Israëliet, in wie geen oneerlijkheid is.' 'Waar kent U mij van?' vroeg Natanaël. Jezus gaf hem ten antwoord: 'Nog voordat Filippus je kwam roepen, toen je onder de vijgenboom zat, had Ik je al gezien.' 'Rabbi,' zei Natanaël, 'U bent de Zoon van God, U bent de koning van Israël!' Waarop Jezus zei: 'Je gelooft dus omdat Ik zei dat Ik je gezien heb onder de vijgenboom? Je zult nog grotere dingen zien!' En Hij voegde eraan toe: 'Waarachtig, Ik verzeker jullie: je zult zien hoe de hemel geopend is en Gods engelen opstijgen en neerdalen boven de Mensenzoon.'

(uit de Willbrordvertaling 1995)

Onder vijgenboom

'Toen je onder de vijgenboom zat', zegt Jezus tegen Nathanaël. Bij deze passage plaatst de Willbrordvertaling 1995 het volgende commentaar. "Hebben we hier te maken met een rabbijnse zegswijze die betekent: zich - al dan niet letterlijk onder een boom zittend - wijden aan de bestudering van de Schrift? Of gaat achter deze woorden een geheim schuil dat alleen Natanaël kende? Het gaat in ieder geval over een openbaring aan Natanaël aan hemzelf, die op hem diepe indruk maakt."