In 1966 verscheen in opdracht van de Nederlandse bisschoppen de Nieuwe Katechismus, een geloofsboek waarin de door Vaticanum II gemoderniseerde kerkleer voor gewone gelovigen is uitgewerkt. Een katechismus is een boek waarin een overzicht wordt gegeven van de beginselen en voornaamste waarheden van de kerkleer.

Vaticanum II

Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) bracht de kerkleer bij de tijd. De Nederlandse bisschoppen droegen het Hoger Katechetisch Instituut op de moderne kerkleer in een nieuwe catechismus te verwerken. In 1966 was De Nieuwe Katechismus gereed. Het boek verwerkt het gedachtegoed van het concilie in een 'geloofsboek voor volwassenen'. Het is geschreven voor de gewone Nederlandse katholiek. In 1969 verscheen in opdracht van het Vaticaan een speciale Aanvulling op De Nieuwe Katechismus.

Grote populariteit

De Nieuwe Katechismus tracht voor volwassen gelovigen 'het eeuwige geloof te verkondigen in eigentijdse vorm'. In plaats van de tot dan toe gebruikelijke vorm van vraag-en-antwoord bij het geloofsonderricht, zo kenmerkend voor de oude Schoolkatechismus, is De Nieuwe Katechismusgeschreven in een verhalende stijl en in een mooie en toegankelijke taal. Het is een geloofsboek met een sterk pastorale en catechetische inslag. Dit heeft samen met de hoop en het optimisme uit de jaren zestig bijgedragen aan de grote populariteit van de Nieuwe Katechismus, zowel in het Nederlandse taalgebied als ver daarbuiten.

Vaticaanse controle

Al vlak na het verschijnen kwam uit conservatieve hoek felle kritiek op de Nederlandse catechismus. Er zouden vrijzinnige teksten in staan, met name ten aanzien van gezinsplanning. Ook zou de catechismus niet helder zijn over de maagdelijke geboorte van Christus, het bestaan van de engelen en de betekenis van het kruisoffer. Paus Paulus VI stelde een kardinalencommissie in die De Nieuwe Katechismus onder de loep moest nemen. Daarop volgden onderhandelingen tussen Rome en de Nederlandse bisschoppen omdat zij niet van plan waren de tekst te wijzigen. Wel werd besloten om in 1969 een supplement te publiceren: Aanvulling op de Nieuwe Katechismus. 

Wereldwijde catechismus 

Sinds 1992 is wereldwijd de Catechismus van de Katholieke Kerk in gebruik.